Fijnstof en andere luchtvervuiling in kaart brengen: Welke bronnen dragen het meest bij?
Luchtvervuiling, waaronder fijnstof, is slecht voor de gezondheid. Het veroorzaakt luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten en vroegtijdig overlijden. Betrouwbare data over de herkomst van luchtvervuiling zijn dan ook hard nodig. TNO’s webapplicatie TOPAS geeft beleidsmakers en andere geïnteresseerden een actueel inzicht in de concentraties en herkomst van fijnstof voor ruim tweehonderd Europese steden. Het systeem wordt momenteel uitgebreid zodat het ook de herkomst van stikstofdioxide (NO2), ozon en methaan kan weergeven.
TNO's fijnstofkaart
Bekijk welke bronnen verantwoordelijk zijn voor fijnstof in de lucht in een stad.
Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs voor de schadelijke effecten van luchtverontreiniging op de gezondheid, in het bijzonder van fijnstof. Overheden hebben vanuit Europese richtlijnen de verplichting om overschrijdingen te analyseren en waar nodig maatregelen te treffen. Om gerichte en effectieve maatregelen te kunnen nemen, is inzicht in de geografische en sectorale herkomst van luchtvervuiling nodig.
Bronnen van luchtvervuiling in kaart brengen
Achter TOPAS (TNO Operational Source Apportionment Service) zit door TNO ontwikkelde luchtkwaliteitsmodelering. Het is gebaseerd op TNO-kennis over emissies en atmosferische modellen. Deze kennis wordt gecombineerd met actuele weersinformatie en Europese meetgegevens over luchtverontreiniging. TNO heeft veel ervaring als het gaat om luchtkwaliteit. We inventariseren al dertig jaar emissies voor Nederlandse en Europese overheden. We doen luchtkwaliteitsvoorspellingen voor Nederland en Europa maar ook daarbuiten (Verenigde Staten, China en Zuid-Amerika).
Onze tools voor brontoekenning van luchtvervuiling zetten we ook in binnen het Copernicus Atmosphere Monitoring Service. Binnen dit programma werken we in opdracht van ECMWF samen met internationale partners (INERIS, MetNorway en NILU) aan de provisie van informatie voor beleidsmakers ter identificatie van belangrijkste bronnen van luchtvervuiling en ondersteuning voor het ontwikkelen van mitigatie strategieën.
Overheden hulp bieden bij keuzes
Met TOPAS hebben beleidsmakers veel beter inzicht in de bronnen van luchtvervuiling dan voorheen. Op basis daarvan kunnen vervolgens voorzorgsmaatregelen genomen worden. Bepaalde sectoren zijn met name verantwoordelijk voor componenten van luchtvervuiling die relatief schadelijk voor de gezondheid zijn, zoals roetdeeltjes.
De sectorale herkomst uit TOPAS geeft daarmee ook inzicht in prioritering van maatregelen gericht op het behalen van de maximale gezondheidswinst. Op deze manier biedt TNO overheden hulp bij het maken van strategische beleidskeuzes op het gebied van op luchtkwaliteit en gezondheid.
Fijnstofkaart
Het resultaat is een fijnstofkaart waarop beleidsmakers en overige geïnteresseerden per stad kunnen inzien welke bronnen verantwoordelijk zijn voor fijnstof in de lucht. TOPAS biedt gratis data over de laatste zes weken en wordt elke 24 uur ververst. Het model wordt continu verbeterd en is voor een groot deel open source. Beleidsmakers kunnen bij TNO data opvragen die langer teruggaan.
4 inspirerende projecten luchtkwaliteit uit de praktijk
Het doel van dit project is om de in het kader van de Copernicus Atmospheric Monitoring Service (CAMS) ontwikkelde producten bruikbaar te maken voor beleidsmakers.
Hierbij gaat het om prognoses van de Europese luchtkwaliteit, groene scenario's en het effect hiervan op de Europese luchtkwaliteit en overschrijdingen, en brontoekenning om de oorsprong van en de reden voor overschrijdingen van de grenswaarden voor luchtkwaliteit in steden vast te stellen.
Wij leveren met het LOTOS-EUROS-model dagelijks operationele prognoses van de bijdragen van landen aan Europese steden. TNO werkt ook mee aan afzonderlijke rapporten die op verzoek van de klant worden opgesteld (naar aanleiding van overschrijdingen) en waarin een analyse wordt gemaakt van de oorsprong van de overschrijdingen van de grenswaarden.
In dit horizon 2020 project werken we samen met een internationaal team aan de ontwikkeling van services op het gebied van luchtkwaliteit, In het project hebben we onze brontoekenningstool verder ontwikkeld zodat ze ook inzetbaar is over andere gebieden in de wereld.
Naast een wereldwijd inzetbare TOPAS is er ook een prototype mitigatietool gemaakt waarbij beleidsmakers bepaalde emissie reducties zelf kunnen instellen en de impact op de concentraties van fijnstof kunnen zien. Prototypes zijn opgezet over Santiago de Chili en Colorado in de Verenigde Staten.
Het doel van dit project was om het effect van de Poolse emissies op het fijnstofniveau in de oostelijke delen van Duitsland vast te stellen. Specifieke aandacht ging uit naar de verbetering van de modellering van het episodisch fijnstofniveau tijdens de winter (2016-2017).
LOTOS-EUROS wordt gebruikt voor het berekenen van bijdragen van bronsectoren en -gebieden. De emissie-informatie voor houtverbranding wordt bijgewerkt met de meest recente wetenschappelijke informatie. Ten slotte wordt de gemodelleerde brontoekenning vergeleken met brontoekenning op basis van waarnemingen (PMF) op 10 locaties in Oost-Duitsland.
In dit project hebben we gekeken wat de bijdrage van zowel binnenlandse scheepvaart als internationale scheepvaart op zee is op de luchtkwaliteit in 19 Europese haven steden.
Neem contact met ons op
-
Renske Timmermans
Functie:Onderzoeker luchtkwaliteit-
Standplaats:Utrecht
-
E-mail:E-mail Renske
-
-
Bas Henzing
Functie:Propositie manager klimaat en luchtkwaliteitBas is een sociale business developer die op zoek is naar het gemeenschappelijk belang. Na 25 jaar onderzoeker te zijn geweest geeft hij nu vooral richting aan klimaat en luchtkwaliteit onderzoek als manager.
We helpen overheden in binnen en buitenland op weg naar schonere lucht en verifieerbare emissie reductie strategieën.
-
Standplaats:Utrecht
-
Telefoon:+31 6 11 78 31 39
-
E-mail:E-mail Bas
-
Laat je verder inspireren
Minder lekkende boorputten op de Noordzee dan gedacht
Stofzuigen snelweg als oplossing voor verminderen microplastics door autobanden?
Onderzoek naar gezonder wonen langs drukke wegen
Meetcampagne in Rijnmond brengt uitstoot scheepvaart in kaart
Nieuw onderzoek naar mogelijke ondergrens stikstofdepositie met AERIUS door UvA en TNO
