Een zonnepark in je woonomgeving
In samenwerking met
Wageningen University & Research, Design Innovation Group en TS Visuals
Zonneparken op het land zijn essentieel voor een snellere energietransitie. Maar veel mensen willen geen zonnepark in hun woonomgeving. Bewoners hebben namelijk weinig invloed op de locatie en vormgeving ervan. Daarom werken we aan een benadering die omwonenden invloed geeft bij het ontwerp van een zonnepark in hun leefomgeving.
Project In My Backyard Please
Dit onderzoeksproject heet In My Backyard Please en is gesubsidieerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. We werken hieraan samen met Wageningen University & Research, Design Innovation Group en TS Visuals. Het is ontstaan binnen het Nationaal Consortium Zon in Landschap.
Meebeslissen met locatie en ontwerp
Momenteel plannen ontwikkelaars de locatie en het ontwerp van zonneparken. Vervolgens vragen de ze vergunning aan bij de gemeente en achteraf hebben omwonenden maar beperkt inspraak. In de nieuwe aanpak bepalen inwoners, ondersteund door ontwerpers, hoe het zonnepark eruit kan gaan zien. De locatie, omvang en vormgeving ligt dan nog helemaal open. Daardoor is er vrijheid voor esthetische innovaties in het ontwerp.
'Door zonneparken visueel aantrekkelijk in het landschap te integreren vergroten we de maatschappelijke acceptatie. Zo helpen we de energietransitie te versnellen. Het bijzondere van deze aanpak is dat de bewoners onze opdrachtgever waren. We hebben het omgedraaid: begin bij de esthetiek, een ontwerp dat in het landschap past. Ga daarna pas kijken naar het optimaliseren van de opbrengst, de businesscase, de vergunningverlening. Alles staat of valt met acceptatie. Als bewoners er blij mee zijn, is de grootste drempel geslecht.'
Sessies met bewoners
Deze aanpak is voor het eerst toegepast in de gemeente Zaanstad. In sessies met bewoners zijn ideeën opgehaald, verbeeld en besproken. Onze gedragswetenschappers hielden interviews met de bewoners voorafgaand aan de co-creatiesessies. In juli 2021 bezochten inwoners van buurtschap Nauerna in Zaanstad de mogelijke locatie voor het zonnepark op het terrein van Afvalzorg. Die bevindingen zijn vastgelegd en benut om later het eindontwerp te bepalen.
'De co-creatie bijeenkomsten in het project lieten al zien dat bewoners zonneparken echt wel willen inpassen in hun omgeving, maar vooral als de verschijningsvorm past bij de omgeving. En dit kan zowel gaan om blending in als standing out. Deze proefopstelling zet de verbeelding aan. Het toont dat er heel veel meer mogelijk is om parken goed en interessant te maken. Hierdoor verdwijnt weerstand en zullen mensen de pv-parken in hun nabije omgeving accepteren, zelfs graag zien.'
Afvalberg wordt zonnepark
Na jarenlange discussie wordt de voormalige afvalberg in buurtschap Nauerna omgevormd tot recreatiepark. Daar is ook ruimte voor de zonnepanelen. Zonneparken op land kunnen pas een wezenlijke rol spelen in de energietransitie als er breed draagvlak is onder de bevolking. Een groep inwoners van Nauerna is gaan samenwerken voor verdere verduurzaming van hun woonomgeving. Dat sloot perfect aan bij dit project.
'We zijn in dit onderzoek op zoek naar duurzame energielandschappen, waar functionaliteit, beleving en duurzaamheid een plek hebben. Zo kan er een landschap ontstaan waar we van kunnen genieten en trots op kunnen zijn. Om dat te realiseren is naast ontwerpkwaliteit vooral een goed proces, in de vorm van lokale betrokkenheid, zeer belangrijk. Met dit onderzoek krijgen we meer inzicht in de relatie tussen lokale acceptatie, proces en landschapsontwerp.'
Een eerste indruk
De bewoners bezochten in juli 2021 de proefopstelling. Ze konden van dichtbij zien hoe de ideeën voor het ontwerp op locatie uitpakten (zie afbeelding). Stoort de aanblik of ziet het er juist aantrekkelijk uit? Ben je het ermee eens als dit zonnepark er zo uit komt te zien? In dit geval vormen de honderd panelen een staalkaart met variatie in vorm, kleuren, tinten, patroon en combinatie met begroeiing en water.
Bewoners betrekken werkt
Het betrekken van de bewoners en hun beoordeling levert inzicht op in de vervolgstappen. Het helpt om zonneparken te ontwerpen die breed worden geaccepteerd.
'TS Visuals werkt samen met TNO en partners in verschillende PV-projecten, gericht op het aantrekkelijker en duurzamer maken van de leefomgeving. Onze aanpak richt zich vooral op het creëren van een optimale balans tussen esthetiek en energie-opbrengst, zodat voor alle betrokken partijen een win-win situatie ontstaat. Onze overtuiging is dat het extra kunnen bieden van ontwerpvrijheid helpt om het draagvlak voor grootschalige opwekking van zonne-energie op land en de bebouwde omgeving te vergroten.'
Neem contact met ons op
-
Bas van Aken
Functie niet bekend-
Standplaats:Petten
-
E-mail:E-mail Bas
-
-
Kay Cesar
Functie:Programmacoördinator Geavanceerde Zonneparken en Tuinbouw-
Standplaats:Petten
-
E-mail:E-mail Kay
-
Laat je verder inspireren
CO2-voetafdruk drijvende zonne-energiesystemen vergelijkbaar met die op land
SWITCH adresseert de energievraagstukken van de toekomst
SWITCH-fieldlab van TNO en Wageningen University & Research/ACRRES geopend
Onderzoek zonnesystemen in melkveehouderij gestart
Zonpositief
