Leefbare steden en regio's
Een prettige en veilige leefomgeving waar we wonen, werken, reizen en recreëren. Beslissers staan voor een complexe uitdaging om zo’n leefomgeving te waarborgen. Hoe kom je tot duurzame steden en dorpen, toegankelijk voor iedereen, en weerbaar voor klimaatverandering? Hoe doe je dat als ruimte schaars is? Waar vind je betrouwbare data en hoe maak je die complexe afwegingen? Met onze innovaties ondersteunen wij overheden, gebiedsontwikkelaars en bouwbedrijven om steden en regio’s leefbaar en veerkrachtig te houden.
Waarom TNO?
Hoe zorgen we voor bedrijvigheid en werkgelegenheid én bouwen we voldoende woningen in deze overvolle regio? Hoe maken we de stad schoner, beter bereikbaar én weerbaar tegen klimaatverandering?
Het energiesysteem, luchtkwaliteit, woningnood, mobiliteit en klimaat. Allemaal zaken met een grote impact op de schaarse ruimte in Nederland. Om tot een leefbare en veerkrachtige omgeving te komen voor iedereen, zijn data en inzichten nodig. Slimme, vernieuwende oplossingen zoals digital twins en AI kunnen inzicht geven in de effecten van beleids- en investeringskeuzes. In combinatie met diepgaande kennis op een groot aantal vakgebieden ‘onder één dak’ biedt TNO betrouwbare, onafhankelijke ondersteuning en innovatieve oplossingen.
Zo mocht TNO al veel gemeenten, provincies, regionale samenwerkingsverbanden en bedrijven assisteren bij het nemen van datagedreven beslissingen met oog voor de toekomst. TNO heeft daarbij een unieke positie in het innovatie ecosysteem, tussen markt, overheid en universiteiten. TNO is in staat om innovaties voor het eerst op grotere schaal te demonstreren en toepasbaar te maken, klaar voor verdere opschaling.
Drie elementen geven TNO een unieke positie:
- Integraliteit: diepgaande kennis van het mobiliteitssysteem vanuit verschillende invalshoeken geeft integrale inzichten. TNO specialisten op het gebied van menselijk gedrag (wie reist wanneer, waarom), netwerk (wat betekent dat voor verkeersstromen, knelpunten, files) en maatschappelijke effecten (zoals negatieve milieueffecten, ruimtegebrek) werken nauw met elkaar samen.
- Modelleer-kracht: wij modelleren snel. Daardoor kunnen we interactief en iteratief werken met opdrachtgevers en belanghebbenden. Maanden werk kunnen wij terugbrengen naar weken of zelfs uren, waarbij we scenario’s optimaliseren over meerdere doelen.
- Onze faciliteiten: de Urban Data Facility (Den Haag), het Predictive Twin Lab (Delft) en het Mobility Applied Research Quarter (Helmond). Hier doen wij onderzoek, vaak samen met opdrachtgevers en andere kennisinstellingen. Veelal eerst kleinschalig experimenteren voordat innovatieve oplossingen grootschalig worden ingevoerd.
Onze activiteiten
Hoe kan het aantal afgelegde gemotoriseerde kilometers in een regio worden verminderd? Hoe kunnen alternatieven voor de auto bijdragen aan een betere leefbaarheid in de stad zonder dat de toegankelijkheid in het gedrang komt?
Het huidige mobiliteitssysteem loopt op veel plekken vast. Steden groeien in inwoneraantallen terwijl de ruimte voor mobiliteit veelal niet meegroeit. Ook moeten belangrijke functies goed bereikbaar blijven voor inwoners en bezoekers. Dat maakt bij veel gemeenten verplaatsing van budget van auto naar meer duurzame vervoersopties (die minder ruimte innemen) noodzakelijk.
TNO combineert bestaande met innovatieve, nieuwe mobiliteitsconcepten met als uitgangspunt dat belangrijke functies in steden en regio’s voor iedereen goed bereikbaar blijven. Met een innovatief ‘agent based’ verkeersmodel kunnen we grootschalig de stedelijke dynamiek modelleren. In vergelijking met huidige simulaties is deze technologie realistischer en kunnen voorspellingen worden gedaan waarin menselijk gedrag wordt meegenomen.
Voorbeelden van vraagstukken waar TNO in kan assisteren zijn:
- toepasbaar maken van het concept van de 15-minuten stad (nabijheid van functies/voorzieningen) en dit koppelen aan veranderingen in mobiliteit (meer actieve modaliteiten, minder gemotoriseerd verkeer);
- kosten besparingen in het mobiliteitsdomein zonder dat dit gevolgen heeft op de bereikbaarheid.
- brede welvaart toepassen in bijvoorbeeld nieuwbouwwijken met oog voor toegang/bereikbaarheid voor alle inwoners, inclusief kwetsbare groepen.
Hoe komen we tot een koolstofarm mobiliteitssysteem in onze stad? Hoe kunnen we een modal shift naar zero emissie mobiliteit realiseren?
De intentie is er vaak wel, maar de praktijk waarin emissieloze voertuigen het straatbeeld bepalen lijkt nog ver weg. Netcongestie, laadproblematiek, bereikbaarheidsissues rondom zero-emissie zones. En dan de gevolgen voor kwetsbare bewoners die afhankelijk zijn van de auto maar zich geen e-auto kunnen veroorloven. Veel partijen, zoals vervoerders, gemeenten en electriciteitsbedrijven zoeken naar oplossingen waarin steden en regio’s bereikbaar blijven, maar ook schoner worden.
Hoe kunnen we het mobiliteitssysteem zo veranderen dat het minder ruimte nodig heeft? Hoe kunnen we toegankelijkheid van de stad voor iedereen garanderen? Hoe kunnen ruimtelijke beslissingen met betrekking tot gebiedsontwikkeling worden versneld?
Complexe uitdagingen voor veel steden en regio’s. Immers, een groeiende en vergrijzende bevolking, kleinere huishoudens en nieuwe generaties met andere behoeften concurreren om de schaarse ruimte. En daar moet bovendien rekening gehouden worden met zaken als klimaatverandering, energietransitie, mobiliteit, bedrijvigheid, recreatie en biodiversiteit.
Om tot de juiste oplossingen te komen is het noodzakelijk om de hele ruimtelijke puzzel te bekijken. Met inzicht, innovaties en oplossingen op deelgebieden (per wijk, bedrijventerrein of dorp) komen we er niet.
TNO biedt een integrale blik om tot betere besluiten te komen over de inrichting van ons land.
Hoe kunnen we voorkomen dat zware buien of extreme hitte de stad helemaal ontregelen? Hoe kunnen we de 'hersteltijd' na zware regenval of extreme hitte beperken? En welke andere disrupties kunnen steden treffen?
Klimaatverandering leidde in de afgelopen periode regelmatig tot verstoringen in ons wegennet. Ook op het spoor en op rivieren zien we de gevolgen van klimaatveranderinkampen geregeld met vertragingen (of erger) wat de noodzaak tot het aanleggen van een klimaatrobuuste infrastructuur onderstreept. De uitdaging is om dit met respect voor de natuur, met natuurinclusieve ontwerpen en ‘nature based solutions’ tot stand te brengen.