HyPRO: de weg naar kostenefficiënte groene waterstofproductie

Innovaties sneller op de markt

HyPRO, gefinancierd uit het groeifonds GroenvermogenNL, is het grootste onderzoeksproject ooit op dit gebied in ons land. Het consortium, gecoördineerd door TNO, bestaat uit elf universiteiten en vijf hogescholen, die meer dan honderd onderzoekers beschikbaar stellen.

Uit het bedrijfsleven zijn waterstof gebruikers en producenten vertegenwoordigd, ontwikkelaars van componenten, producenten van stacks en systemen en systeemintegrators. Van de 41 bedrijven hebben er achttien een hoofdkantoor buiten Nederland. Internationale samenwerking is namelijk cruciaal om de ontwikkeling van waterstof productie technologie te versnellen. De bedrijven uit het Verenigd Koninkrijk, Italië, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Brazilië, Japan en Amerika dragen bij aan het consortium.

Ook doen er zeventien veelbelovende startups uit ons land mee. Zo is de hele keten rond productie en gebruik van waterstof betrokken. Dit moet ertoe leiden dat innovaties veel sneller door de markt worden omarmd.

Optimaliseren technologieën

Het consortium richt zich op het optimaliseren van de vier gangbare elektrolyse-technologieën: AEM, PEM, alkaline, SOE en als betrekkelijke nieuwkomer plasma.

Hoewel alkaline als technologie al zo’n honderd jaar bestaat, is er nog een lange weg naar perfectie. Ook de andere drie hebben elk hun eigen belemmeringen en onvolkomenheden.

Bij alkaline elektrolyse is vooral flexibiliteit de grote uitdaging. De in Europa veel gebruikte proton exchange membrane (PEM)-elektrolysers bevatten PFAS-componenten, oftewel fluorverbindingen. Hier gaat het erom samen met bedrijven via nieuwe technologieën en materialen fluorvrije membranen te maken.

Solid oxide elektrolyse (SOE) werkt als enige op hoge temperaturen, wat het proces heel efficiënt maakt, maar componenten van de electrolyser snel aan slijtage onderhevig zijn. Het verlengen van de levensduur van de onderdelen is hier de grote opgave.

Marktrijp maken

TNO realiseerde eerder een doorbraak voor PEM-electrolysers door de benodigde hoeveelheid iridium, een steeds schaarser wordende grondstof, met een factor tweehonderd terug te dringen. Het is de ambitie deze technologie in het HyPRO-project samen met bedrijven uit de waardeketen verder te ontwikkelen en marktrijp te maken. Door de intensieve samenwerking tussen de kennisinstituten en bedrijven uit de keten zijn alle beoogde innovaties veel sneller in concrete producten en processen om te zetten.

Veelbelovende startups

Behalve voor de gevestigde partijen in het consortium is een belangrijke rol weggelegd voor de bijna twintig Nederlandse startups, die elk grote ambities hebben hun producten tot een succes te maken. Die kans wordt vergroot door de samenwerking met de kennispartijen waardoor ze hun innovaties kunnen laten beproeven, maar ook korte lijnen binnen het consortium tussen toeleveranciers en fabrikanten. Nederlandse startups kunnen zo sneller technologische doorbraken realiseren en doorgroeien. HyPRO betekent een versterking van de kennispositie van ons land op het gebied van waterstoftechnologie en vormt een kraamkamer voor nieuwe bedrijvigheid en innovatieve producten.