Nederland en Duitsland onderzoeken groene waterstof in project HY3

Groene waterstof

Dankzij groene waterstof kan de zware industrie in bijvoorbeeld het Roergebied zijn CO2-uitstoot verminderen. Waterstof kan op de Noordzee uit windenergie worden geproduceerd. Vervolgens kunnen gasleidingen de waterstof naar het Roergebied transporteren. Dit kan via de pijpleidingen die ongebruikt zijn door het sluiten van het gasveld in Groningen. Waterstof in de vorm van gas is goedkoper te vervoeren dan elektriciteit via kabels vanaf zee.

Pijpleidingen van Gasunie

Gasunie heeft een gasnetwerk dat grote industriële clusters in Nederland van gas voorziet en verbindt. Vooral in het oosten lopen grote pijpleidingen van noord naar zuid, met verbindingen naar Duitsland. Bovendien beheert Gasunie een deel van het gasnetwerk in Duitsland.

Transport en opslag waterstof

HY3 kijkt hoe je dit netwerk kunt gebruiken om op grote schaal waterstof vanaf zee te transporteren naar het Roergebied in Duitsland. Voor inzet bij staalproductie, chemie en raffinaderijen. Beide landen hebben zoutcavernes (grote zoutstructuren in de bodem), om waterstof veilig en grootschalig in op te slaan. We onderzoeken bovendien de mogelijkheden om hiervoor ook lege gasvelden onder de Noordzee te gebruiken.

Betrokken partijen

Nederland en Duitsland tekenden een intentieverklaring voor samenwerking tussen beide landen rond de energietransitie. Waterstof is hierin een belangrijk onderdeel als schone brandstof voor industriële productie. Het onderzoek wordt uitgevoerd door 3 partijen:

• het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat van Nederland
• het Ministerie van Economische Zaken, Innovatie, Digitalisering en Energie van de deelstaat Noordrijn-Westfalen
• het Bondsministerie van Economische Zaken en Energie van Duitsland

De partijen wezen elk een instelling aan om het onderzoek uit te voeren. Nederland koos TNO en Noordrijn-Westfalen ging voor onderzoekscentrum IEK-3 Forschungszentrum Jülich. Wij onderzoeken nu de haalbaarheid van dit plan voor groene waterstof.

Bijdrage TNO

TNO kijkt hierbij naar de marktvraag en onderzoekt waterstoftransport en opslag in zoutcavernes. Onderzoeksinstituut Jülich doet onderzoek naar grootschalige productie van groene waterstof. En Gasunie kijkt hoe zij hun netwerk geschikt kunnen maken voor transport.

"Nederland en Duitsland kunnen de grootschalige inzet van waterstof versnellen door aan de slag te gaan met het ontwikkelen van een onderling verbonden infrastructuur voor waterstoftransport en -opslag". René Peters, directeur Gastechnologie bij TNO.

Internationaal afstemmen

Nederland werkt in het Pentalateraal Energieforum al langer samen met andere Europese landen, zoals België, Luxemburg, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland. Voor dit soort internationale samenwerkingen is afstemming nodig over wet- en regelgeving voor techniek, veiligheid, beheer en toezicht.

René Peters, directeur Gastechnologie bij TNO:
"Het gebruik van waterstof om de industrie en vervoerssector CO2-vrij te maken zal waarschijnlijk eerder versnellen als het op Noordwest-Europese schaal kan worden toegepast. Het HY3-onderzoek laat niet alleen zien hoe waardevol het is om een aaneengesloten infrastructuur voor waterstoftransport aan te leggen op basis van de bestaande gasleidingen in Nederland en Noordrijn-Westfalen, maar ook dat beide regio's veel voordeel zouden hebben van het ontwikkelen van de productie van groene waterstof op basis van offshore wind, het importeren van waterstof in bepaalde havens en opties voor grootschalige waterstofopslag in zoutcavernes in de grensregio's. Nederland en Duitsland kunnen de grootschalige inzet van waterstof versnellen door aan de slag te gaan met het ontwikkelen van een onderling verbonden infrastructuur voor waterstoftransport en -opslag."