Hoe duurzaam is geothermie?

Geothermie als duurzame warmtebron

De overheid wil dat geothermie steeds groter wordt als energievoorziening in Nederland. Van de 7 miljoen huizen zijn er nu 400 duizend op een warmtenet aangesloten. Dit moeten 1,2 miljoen woningen worden in 2030. Geothermie is daarvoor een mogelijke duurzame warmtebron.

Het Klimaatakkoord stelt als doel dat warmtenetten in 2030 gemiddeld 70 procent minder CO2 uitstoten dan cv-ketels nu doen. Ook in de nieuwe Warmtewet komen er normen voor de duurzaamheid van warmtenetten die met geothermie worden gevoed.

Hoeveel CO2-uitstoot bij geothermie?

Hoeveel CO2-uitstoot komt er vrij bij de winning van geothermie en bij geothermie in warmtenetten? Dat hebben we opgeschreven in ons factsheet 'Duurzaamheid geothermie (pdf, 1.1 MB)'. We zetten hieronder de belangrijkste bevindingen op een rij.

Methaan komt vrij

Bij de winning van geothermie komt onder andere methaan vrij, de zogeheten 'bijvangst'. De bijvangst wordt verbrand en zorgt voor 2,2 tot 7,4 kilogram CO2 per geproduceerde gigajoule warmte. Daarbovenop komt de uitstoot door de pompen die het warme water omhoog brengen. Het totaal komt op 4,3 tot 8,6 kilogram CO2 per gigajoule. Maar deze aantallen vallen in het niet vergeleken bij het gebruik van aardgas als warmtebron.

Bijstoken uit niet-duurzame bronnen

Niet alleen bij de winning van geothermie is sprake van CO2-uitstoot. Bij een warmtenet met geothermie komt ook CO2 vrij uit andere bronnen. Want als de vraag naar warmte piekt, is bijstoken met aardgas of andere bronnen onontkoombaar.

Warmteverliezen

Ook heb je de warmteverliezen van het warmtenet. Die stoten zelf geen CO2 uit, maar zorgen wel dat de totale uitstoot van het systeem toeneemt. Pieklast die zorgt voor bijstoken, en warmteverliezen van het warmtenet, zorgen samen voor 70 tot 83 procent van de totale CO2-uitstoot van het warmtesysteem.

Hoeveel CO2-uitstoot is toegestaan?

De CO2-uitstoot is belangrijk om in detail te weten. Warmtenetten moeten in 2030 namelijk blijven onder de grens van 18,9 kilogram CO2-uitstoot per geproduceerde gigajoule warmte. Op systeemniveau is dat niet altijd het geval. Wel blijven de warmtenetten in de voor 2030 berekende casussen binnen de marge van de Warmtewet. Dat is 25 kilogram CO2 per gigajoule.

CO2-uitstoot geothermie verminderen

Wat bij het winnen van geothermie het belangrijkst is voor minder CO2-uitstoot, is het beperken van de bijvangst. Dat kan door bijvoorbeeld herinjectie of afvang van CO2. Aanpassingen in het warmtenet zelf kunnen bijvoorbeeld door bijstoken via groene alternatieven. Of door maatregelen die de warmteverliezen zo klein mogelijk maken.

Aanbevelingen

• In het whitepaper lees je onze uitgebreide aanbevelingen om de geothermiebron en warmtenetten te optimaliseren (pdf).
• Bekijk ook de Technische Notitie van het whitepaper (pdf).
• Of bekijk onze rekentool voor het berekenen van CO2-uitstoot van warmtenetten.

Vervolgstudie

In een nieuwe studie berekenden we de duurzaamheid van geothermie in vergelijking met andere warmtebronnen. Zo keken we naar warmte-krachtkoppeling (WKK), aquathermie met warmte-koude opslag (WKO), restwarmte en een cv-ketel. Bij het berekenen en vergelijken van CO2-uitstoot springt geothermie er gunstig uit.