Grote potentie zonne-energie opgewekt op dijken

Dat gebeurt in het driejarige project 'Zon op dijken' in een consortium met Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA), Wageningen University & Research (WUR), Deltares, Arcadis en nog een aantal bedrijven. Inmiddels zijn er twee proeflocaties, een binnendijk bij Ritthem in Zeeland en de Knardijk bij Zeewolde in Flevoland, waar uiteenlopende typen zonnestroomsystemen op dijken worden beproefd.

Drie gigawatt mogelijk

Zonnestroomsystemen op dijken is een van de vele toepassingen van zonne-energie op land die TNO onderzoekt. Andere zijn het verwerken van PV-modules in gevels, daken, wegdek, fietspaden, geluidsschermen en zelfs in de carrosserie van auto’s. Dijken zouden op termijn goed kunnen zijn voor een geïnstalleerd vermogen van tenminste drie gigawatt (GW). Ter vergelijking: momenteel is in Nederland in totaal een vermogen van ongeveer acht GW aan zonne-energie geïnstalleerd.

Uiteenlopende typen en omstandigheden

In de proeven gaan de onderzoekers van TNO, WUR en Deltares na wat de effecten zijn van het plaatsen van zonnepanelen op een dijk. TNO, dat het project coördineert, houdt zich vooral bezig met het meten van de opbrengst van verschillende typen systemen onder uiteenlopende weersomstandigheden. Diverse bedrijven hebben dijkspecifieke systemen ontwikkeld. WUR en Deltares richten zich met name op de veiligheid.

De vraag is hoe de dijk zich houdt als ze worden bedekt met zonnepanelen, hoe de grasmat reageert op minder licht of andere lichtinval en of dat afbreuk doet aan de veiligheid. Voor de waterschappen als beheerders van dijken is het onderzoek verder van belang om vergunningaanvragen voor het plaatsen van zonnepanelen goed te kunnen beoordelen.

Landschappelijke waarde

Dijken zijn aangelegd om land en bewoners te beschermen tegen het water, maar ze hebben ook een ecologische en landschappelijke waarde die behouden moet blijven. Dat wordt in het project naast energieopbrengst en veiligheid nadrukkelijk meegenomen. Voor de deelnemende bedrijven is het van belang te ervaren hoe hun panelen en systemen presteren, of en in hoeverre er slijtage optreedt aan de systemen en de dijk en of ze een degelijke businesscase kunnen maken.

Grootschalige toepassing

Het project ‘Zon op dijken’ moet uiteindelijk uitmonden in grootschalige toepassing van zonnestroomsystemen op deze waterkeringen en zo bijdragen aan de energietransitie. De uitkomsten van het onderzoek leveren de dijkbeheerders belangrijke informatie om plaatsing van panelen te betrekken bij onderhoud aan en versterking van hun dijken. Dan gaan opwekking van duurzame energie en dijkveiligheid hand in hand.

Het project Zon op Dijken wordt financieel ondersteund door subsidie vanuit de Topsector Energie van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.