Clear Air consortium versterkt klimaatactie en economie

Elk jaar overlijden meer dan vier miljoen mensen vroegtijdig aan de gevolgen van luchtvervuiling. Meer dan 90% van de wereldbevolking leeft in gebieden waar de luchtkwaliteit onder WHO-standaarden ligt. En in Nederland, net als in andere Europese landen, veroorzaakt stikstofuitstoot economische uitdagingen en verlies van biodiversiteit in de natuur.

In het Klimaatakkoord van Parijs is afgesproken om de schadelijke impact van broeikasgassen op het milieu te verminderen. Meer dan 200 landen hebben het akkoord al ondertekend. Maar uitstootreductie wordt bemoeilijkt door het gebrek aan beschikbare, nauwkeurige metingen, omdat veel relevante data op schattingen is gebaseerd. Het nieuwe Clear Air consortium wil daar verandering in brengen, naast andere doelstellingen.

Data die impact heeft

Het terugdringen van uitstoot begint met data die – zo precies mogelijk – de bron en verspreiding van gas in de atmosfeer in kaart brengt. Satellietinstrumenten en data kunnen daarbij een cruciale rol spelen. Daarom is TNO de samenwerking met het KNMI, SRON en de Technische Universiteit Delft aangegaan, om emissie en atmosferische compositie via satelliettechnologie te meten. Clear Air benut de expertise van elke partner om wereldwijd consistente, nauwkeurige en vergelijkbare waarnemingen te doen van schadelijke gassen en hun verspreiding in de atmosfeer.

‘Satellietwaarneming zorgt voor wereldwijde, consistente en vergelijkbare metingen van de atmosfeer’, zegt Anton Leemhuis, verantwoordelijk voor de aardobservatie bij TNO. ‘Dit ondersteunt de wetenschap en helpt de vorming en verificatie van het beleid waarmee we klimaatverandering, luchtvervuiling en stikstofuitstoot bestrijden. Met Clear Air willen we een echte omslag teweegbrengen met de kracht van satellietdata.’

Versnellen door kennis te delen

Clear Air benut de uitgebreide expertise van de groep, onder andere in het meten van uitstoot, ontwikkelen van modellen voor atmosferische compositie, verwerken van satellietgegevens en produceren van innovatieve datatoepassingen. Met behulp van deze expertise is het consortium van plan om stakeholders in de wetenschap, politiek en industrie van toepasbare informatie te voorzien.

Onafhankelijke, onomstotelijke verificatie van uitstoot met behulp van satellietdata geeft extra slagkracht aan de Parijsakkoorden. Door bronnen van uitstoot te detecteren en identificeren – van natuurlijke emissie tot lekkende pijpleidingen – wordt het speelveld gelijkgemaakt: elke reductie is belangrijk. Overheden én industrie zullen de data gebruiken om klimaatverandering te beperken, biodiversiteit te beschermen en de luchtkwaliteit te verbeteren.

De Nederlandse positie versterken

Bovendien draagt het consortium bij aan de leidende rol die Nederland speelt in de klimaatwetenschap en initiatieven voor schone lucht. ‘Nederland heeft al een prominente kennispositie op het gebied van aardobservatie van de atmosfeer’, zegt Anton. ‘Nederland heeft TROPOMI ontwikkeld, een satellietinstrument dat dagelijks wordt gebruikt om overal ter wereld luchtvervuiling (stikstofdioxide) en het broeikasgas methaan te meten. Met Clear Air zetten we opnieuw een belangrijke stap, als land en als wetenschappelijke gemeenschap.’

Daarnaast gaat Clear Air samenwerken met Nederlandse bedrijven die steeds actiever werken aan commercieel beschikbare satellietdata, zoals data-serviceproviders en fabrikanten van satellieten of instrumenten. Op die manier functioneert de inspanning van Clean Air ook als groene impuls voor duurzame economische groei in Nederland.