Helpt ventilatie tegen aerogene transmissie van virussen?
Status project
t/m juli 2025
In samenwerking met
Ministerie van VWS, universiteiten en kennisinstituten
Bij een aantal infectieziekten, waaronder COVID-19, speelt aerogene transmissie ofwel de verspreiding van een virus via de lucht, een rol. Mensen ademen, hoesten of niezen waardoor kleine druppeltjes met virusdeeltjes in de lucht terecht komen en ze zich zo verder verspreiden. Ventileren en/of reinigen van de lucht in een gebouw kan risico’s -als gevolg van aerogene transmissie- voor een deel tegengaan. Een verbeterde ventilatiestrategie kan ook mogelijk tijdens een pandemie helpen om de beschikbaarheid en kwaliteit van maatschappelijke voorzieningen op peil te houden, vooral binnen de zorg. Maar omdat we op dit moment nog te weinig over het effect van ventilatie en luchtreiniging op het aantal besmettingen weten om dit effectief in te zetten, start een consortium van universiteiten en kenniscentra het onderzoeksprogramma P3Venti in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Onderzoeksprogramma Pandemische Paraatheid en Ventilatie: P3Venti
In het onderzoeksprogramma Pandemische Paraatheid en Ventilatie (P3Venti) bouwen we toepasbare kennis op over de rol van aerogene transmissie bij virussen en andere ziekteverwekkers en de effectiviteit van ventilatie als maatregel tegen die verspreiding.
Het P3Venti onderzoeksprogramma is gebaseerd op zes ‘kennishiaten’ die het RIVM identificeerde naar aanleiding van COVID-19:
- Wat is de bijdrage van aerogene transmissie aan de totale verspreiding van een virus
- Hoeveel virusdeeltjes zijn bij aerogene transmissie nodig om een besmetting te veroorzaken?
- Welke bijdrage leveren ventilatie en het gebruik van luchtreinigers en dergelijke aan het voorkomen van besmettingen?
- Prioritering: in welke maatschappelijke sectoren is (investeren in) ventilatie als preventiemaatregel het hardst nodig en het meest effectief?
- Wat is de proportionaliteit en de balans tussen kosten en baten bij toepassing van ventilatie?
- Wat is de invloed van omstandigheden in het binnenmilieu, zoals luchtvochtigheid en temperatuur?
Hoe ziet het onderzoek binnen P3Venti eruit?
Universiteiten en kenniscentra werken in wisselende samenstelling aan onderzoeksprojecten binnen het programma P3Ventie. De nauwe samenwerking is belangrijk om alle mogelijke input mee te nemen en om brede feedback te krijgen voor het vormen en testen van de passende handelingsperspectieven. Gezamenlijk zoeken we naar antwoorden op de belangrijkste kennisvragen rondom ventilatie. De focus ligt hierbij in eerste instantie op ventilatie in de langdurige zorg, zoals verpleeghuizen, geestelijke gezondheids- en gehandicaptenzorg. Dit onderzoek zal onder andere bestaan uit:
- literatuurstudies
- laboratorium experimenten
- model studies (software simulaties)
- mock-up studies
- in-situ metingen
Wat moet P3Venti opleveren?
P3Venti verricht onderzoek voor de ontwikkeling van kennis voor het vormen van:
- handelingsperspectieven die besmettingen voorkomen voor bijvoorbeeld zorginstellingen;
- methoden en andere instrumenten om de overheid en maatschappelijke partners te ondersteunen bij complexe en gevoelige besluitvorming.
De onderzoekers die aan P3Venti werken vormen samen een kennisnetwerk. Dat netwerk is de basis voor een kennisplatform over aerogene transmissie en ventilatie:
- waar relevante kennis (in en buiten het programma) bij elkaar komt;
- waar ideeën ontstaan voor onderzoek en innovatie en waar prioriteiten worden gesteld;
- waar nieuwe samenwerking en kennisallianties ontstaan;
- dat een basis vormt voor uitwisseling van kennis en data met instituten en netwerken in het buitenland;
- dat een natuurlijke, goed benaderbare vraagbaak vormt waar bedrijven en burgers terecht kunnen voor kennis, methoden en instrumenten.
Wie maken deel uit van het consortium P3Venti
Financier: de directie Pandemische Paraatheid van VWS
Consortium: flexibel, bestaande uit universiteiten en kennisinstituten
Besluitvormingsadvies: een Afstemmingsoverleg met onafhankelijke voorzitter
Klankbordgroep: een breed samengestelde wetenschappelijke Klankbordgroep kijkt kritisch mee naar de relevantie, de kwaliteit en het innovatief gehalte van het programma.
Coördinatie: TNO coördineert het onderzoeksprogramma en voert in samenwerking met diverse universiteiten en kennisinstituten het onderzoek uit.
Binnen het onderzoeksprogramma zorgen we voor focus en goede aansluiting op de maatschappelijk urgente onderzoeksvragen door de beoogde gebruikers van de kennis regelmatig te raadplegen.