
Een multidisciplinaire aanpak voor vrouwengezondheid
Onze kennis van het vrouwelijk lichaam en de unieke gezondheidsbehoeften blijft verrassend beperkt. Veel medicijnen worden voornamelijk op mannen getest, en pas recentelijk zijn vrouw specifieke symptomen van hartziekten erkend. Aandoeningen zoals endometriose nemen gemiddeld 10 jaar in beslag om te diagnosticeren. Deze gezondheidsongelijkheid beïnvloedt ook de arbeidsproductiviteit, wat wereldwijd miljarden kost.
Het Women's Health-programma van TNO integreert onze biomedische, (psycho)sociale en technologische expertise om de gezondheidsuitdagingen van vrouwen aan te pakken. We combineren fundamenteel onderzoek met praktische oplossingen, zodat onze dochters en kleindochters hun potentieel volledig kunnen benutten zonder gezondheidsgerelateerde beperkingen. Maar deze ambitie kunnen we niet alleen waarmaken. We werken samen met vrouwen zelf, zorgprofessionals, werkgevers, belangengroepen, onderzoekers, beleidsmakers en organisaties, waaronder die in de voedsel-, farmaceutische en technologiesector.
Integrale aanpak
Als multidisciplinair onderzoeksinstituut past TNO een geïntegreerde aanpak toe op de gezondheid van vrouwen. We houden niet alleen rekening met de biologische en medische aspecten, maar ook met de impact op werk en gezinsleven. Om de gezondheid van vrouwen aanzienlijk te verbeteren, combineren we onze expertise op verschillende gebieden binnen de volgende thema's, waar we effectieve interventies ontwikkelen en baanbrekende innovaties inzetten om duurzame verandering te bereiken:
Gezondheid & Ziekten - Onderzoek naar specifieke aandoeningen die het vrouwelijk lichaam beïnvloeden en hun behandelingen omvat een reeks gebieden, waaronder hart- en vaatziekten, de impact van hormonen op ziekteprogressie, medicijneffectiviteit en endometriose.
- Optimale fysieke prestaties – Focus op fysieke belasting, mentale en spiergezondheid, en prestaties van vrouwen in werk, leven en sport.
- Spiergezondheid – Onderzoek naar sekse-specifieke spiergezondheidsmechanismen in verschillende levensfasen van vrouwen (zwangerschap, menopauze). Dit met behulp van unieke spiermonsters en geavanceerde moleculaire analyses, gecombineerd met big data-analyse en werkgerelateerde datasets.
- Endometriose – Onderzoek naar vroege diagnose van endometriose en verspreiding van passende informatie en handelingsopties over endometriose aan vrouwen en zorgprofessionals.
- Altijd man-vrouwverschillen opnemen in nieuw onderzoek en actief zoeken naar verschillen in bestaand onderzoek.
Familie & Werk - Innovaties voor een betere balans tussen gezin, gezondheid en werk.
- Moeder- en kindgezondheid – Van prenatale screening tot toegankelijke fysieke en mentale zorg voor moeder en kind.
- Duurzame inzetbaarheid op de werkplek – Werkgevers en werknemers ondersteunen bij het in kaart brengen en ontwerpen van interventies voor onderwerpen zoals menstruatie, moederschap, zwangerschap en menopauze en de effecten op werkproductiviteit.
- Economische veerkracht – Onderzoek en oplossingen voor arbeidsparticipatie en economische onafhankelijkheid
Deze thema's kunnen niet in isolatie worden aangepakt. Door ze te verbinden, ontwikkelen we geïntegreerde oplossingen die zowel de gezondheid van vrouwen verbeteren als bijdragen aan een positieve balans tussen hun gezins-, werk- en sociale leven. De hoeksteen van onze aanpak is onze onwankelbare toewijding aan evidence-based, data-gedreven methodologieën en een participatieve benadering, waarbij de behoeften van vrouwen en hun context altijd centraal staan.
Economische winst door gezondere vrouwen
Door de gendergezondheidskloof te verkleinen, kunnen we het leven van 3,9 miljard vrouwen wereldwijd verbeteren. Dit zal niet alleen leiden tot betere gezondheid voor vrouwen, mannen en hun kinderen, maar ook tot hogere arbeidsparticipatie en economische onafhankelijkheid en daardoor een enorme economische impuls. Onze ambitie is niet alleen toekomstgericht. Doe met ons mee om nu impact te maken!

“Alleen samen kunnen we de genderkloof in gezondheid dichten, zodat elke vrouw haar volle potentieel kan benutten.”
Projecten van TNO samen met partners
We werken aan verschillende innovatieve projecten die laten zien hoe onderzoek en praktijk samenkomen. Doordat we hierin de samenwerking met bedrijven en maatschappelijke partners opzoeken, is de impact in de praktijk meteen zichtbaar.
Vrouwen bouwen op een andere manier spiermassa op en af dan mannen. Dit heeft grote gevolgen, bijvoorbeeld voor verpleegkundigen die fysiek zwaar werk doen. In dit project onderzoeken we deze verschillen en ontwikkelen we gerichte oplossingen met voeding, training en aanpassingen in de werkomgeving.
Met deze scan brengen we in kaart hoe gezondheidsklachten bij vrouwen samenhangen met werk. De scan helpt werkgevers om bijvoorbeeld menstruatieklachten en menopauze bespreekbaar te maken en biedt handvatten voor voor gerichte interventies en ondersteuning van zowel leidinggevenden, arbo-artsen, leidinggevenden en medewerkers.
Een op de tien vrouwen heeft endometriose, maar de diagnose laat vaak 10 jaar op zich wachten. In een breed consortium willen we onderzoeken hoe de diagnostiek en behandeling kunnen worden versneld. We willen biomarkers ontwikkelen voor vroege opsporing en de bekendheid bij zorgprofessionals verbeteren.
In samenwerking met PSV onderzoeken we de impact van menstruatie op sportprestaties. Zo is bijvoorbeeld de kans op blessures tijdens menstruatie groter. We kijken naar voeding, training en blessurepreventie. Dit project draagt bij aan betere prestaties én doorbreekt het taboe rond menstruatie in de sport.
In het grootste landelijke consortium onderzoeken we op celniveau de effecten van vrouwelijke sekse hormonen op de energiestofwisseling en op chronische ontsteking. Het onderzoekt draagt bij aan het voorkomen van schadelijke vetophoping in lever en spiercellen en volksziekten als vetlever, obesitas, hart-en vaatziekten en diabetes.
Samen met energiebedrijven bouwen we aan gender-inclusieve cultuurverandering om het on(der)benut potentieel van vrouwen in de energietransitie te verbeteren. Daarbij is veel aandacht is voor gezond en duurzaam werkgeverschap voor vrouwen in verschillende levensfasen.
Niet de vrouw moet veranderen, maar het systeem. Dat is het uitgangspunt van de Nederlandse Economische Veerkracht Coalitie (NEVCO) om ervoor te zorgen dat economisch kwetsbare vrouwen zelfstandig worden en blijven. Met verschillende partners onderzoekt TNO hoe je concreet en wetenschappelijk onderbouwd kunt handelen om de economische veerkracht van vrouwen te bevorderen. Bijvoorbeeld met het onderzoek naar het op weg helpen naar werk van alleenstaande moeders in de bijstand.
Er loopt een Health Holland-aanvraag naar familievriendelijk werkgeverschap voor personeelsbehoud na gezinsuitbreiding. De combinatie van werk en gezin kan stress en druk opleveren voor werkende ouders, met verzuim, verloop en productieverlies tot gevolg.
Pro Parents ontwikkelde een integrale aanpak om welzijn, gezondheid en inzetbaarheid van (aankomende) ouders te bevorderen. Het bestaat uit een app voor ouders met gepersonaliseerde eHealth-modules en 24/7 chatten met zorgprofessionals. Daarnaast is er een dashboard voor leidinggevenden met inzicht in wat er speelt bij het team rond ouderschap en met verlof-, arbo- en gespreksrichtlijnen. Tevens is er een dashboard voor HR. TNO doet onderzoek naar het proces en effect van de integrale eHealth-aanpak van Pro Parents.
Met jongeren en betrokken partijen start TNO het leernetwerk “Werkend ouderschap en mentale gezondheid van ouders en kinderen in 2040”. Met onderzoek en creatieve workshops onder jongeren van diverse leeftijden en achtergronden wordt gekeken wat bijdraagt aan de mentale gezondheid van toekomstige generaties werkende ouders en hun kinderen. Het levert een toekomstvisie op voor 2040 en wat nodig is om tot transitie te komen.
Samenwerken met TNO
We kunnen deze complexe uitdagingen alleen met elkaar aanpakken. Samenwerken met TNO betekent toegang tot een unieke combinatie van expertise op het gebied van gezondheid, technologie en arbeidsparticipatie. Of u nu een zorginstelling, bedrijf, overheidsorganisatie of kennisinstelling bent: we denken graag met u mee over de mogelijkheden.
Neem contact met ons op
Laat je verder inspireren
Suikerziekte behandelen met leefstijlinterventies


TNO-onderzoek: Vezels goed voor lichaam en geest


Hittekracht en hittefit: zo kan Nederland de toenemende hitte aan


TNO ontdekt nieuwe methode voor diagnose van leverziekte


TNO-onderzoek basis voor betrouwbaardere allergie-informatie op voedseletiketten

