TNO Green Print versnelt de verduurzaming van industrie

Om de energietransitie op korte termijn haalbaar en betaalbaar te houden, is de inzet van blauwe waterstof essentieel. Met onze doorbraakinnovatie SEWGS kunnen staalproducenten en raffinaderijen afgevangen CO2 uit procesgassen eenvoudig en goedkoop omzetten in blauwe waterstof.

Naast SEWGS ontwikkelden we ook de technologie SEDMES. Hiermee zetten we de afgevangen CO2 samen met groene waterstof om in nuttige bijproducten, chemicaliën en brandstoffen (zoals dimethylether).

Industriële warmteopslag (thermal energy storage, TES) kan een grote bijdrage leveren aan het terugdringen van het broeikaseffect. Het grootste deel van de industriële energievraag bestaat uit proceswarmte die nu met fossiele brandstof wordt gegenereerd. TES maakt het mogelijk om die proceswarmte met duurzame energie in te vullen. Dat blijkt uit een onderzoek door de European Energy Research Alliance (EERA), waaraan TNO belangrijke bijdragen leverde.

Om de industriële warmtehuishouding te verduurzamen werken we aan verschillende projecten. Dit doen we samen met eindgebruikers, leveranciers en andere partners. Ontdek met welke projecten we nu bezig zijn.

In het project SOLIDARITY, werken TNO en partners samen om kosteneffectief drogen & ontwateren in de procesindustrie te demonstreren. Dit doen ze door technologie en innovaties in vloeistof-vaste stof en vloeistof-vloeistof scheidingen zodanig te combineren dat dit leidt tot minder gebruik van warmte en meer gebruik van (schone) elektriciteit en verbeterde procesefficiëntie.

Met ondernemersorganisatie FME, Deltalinqs, Havenbedrijf Rotterdam en InnovationQuarter hebben we het Fieldlab Industriële Elektrificatie (FLIE) opgericht. Hier bieden we bedrijven praktische ondersteuning en concrete oplossingen om van fossiele brand- en grondstoffen over te schakelen naar elektrificatie.

In het verlengde hiervan werkt TNO met bedrijven in de maakindustrie aan het optimaliseren van electrolysers. Dat gebeurt in het Elektrolyser Makersplatform.

Met onze kennispartner Forschungzentrum Jülich ontwikkelen we een gemeenschappelijke Duits-Nederlandse waterstofmarkt die tot 2050 kan uitgroeien tot zeven maal de huidige omvang. In het HY3-project onderzoeken we met onze partners nieuwe waardeketens. Waterstofproductie op de Nederlandse en Duitse Noordzee wordt dan verbonden met grote industriële clusters in beide landen.

De transportsector is een grootverbruiker van vooral fossiele energie. Het aandeel hernieuwbare energie bedraagt slechts enkele procenten. Europese regels schrijven voor dat dit in 2030 14 procent moet zijn, waarvan 3,5% biobrandstoffen om wegtransport, scheepvaart en op termijn ook luchtvaart van betaalbare biobrandstoffen te voorzien.

Van innovaties voor nieuwe ontwerpen van plastic producten tot duurzame technologieën om plastics te recyclen. TNO maakt het mogelijk om de plastics die we gebruiken circulair te maken.

Daarvoor ontwikkelen we ook systeemmodellen waarmee we toekomst scenario’s schetsen zoals bijvoorbeeld ons Plastics Recycling Impact Scenario model. Hiermee heeft TNO aangetoond dat Nederland in een ideale situatie 87% circulair kan zijn in 2050.

Microplastics: veel in het nieuws, maar er is nog heel weinig kennis van waar ze precies vandaan komen, hoe ze zijn gevormd en wat de risico’s zijn voor mens en natuur. De aandacht is hier vooral gericht op verpakkingen, banden en textiel.

Esther van den Beuken, TNO: ’Door onderzoek willen we de microplastics nauwkeurig karakteriseren om de risico’s in kaart te brengen en het ontstaan ervan tegen te gaan. Uiteindelijk willen we zo een samenleving realiseren die honderd procent circulair is.’

De transformatie naar een duurzame industrie betekent systeemveranderingen. Onze samenleving staat voor grote uitdagingen door klimaatverandering, uitputting van natuurlijke hulpbronnen, verlies aan biodiversiteit en andere bedreigingen. Met collaboratieve businessmodellen voor werken aan praktische toepasbare methoden om coalities van partijen te helpen de transitie vorm te geven.

In twee scenario’s worden toekomstbeelden geschetst voor de Nederlandse energievoorziening na 2030 en wordt inzicht gegeven wat de gevolgen zijn van de aangescherpte doelstellingen. Ze laten zien hoe een klimaatneutraal energiesysteem is te realiseren met verschillende verduurzamingsambities. Uitgangspunt is het streven naar een energiesysteem tegen de laagste kosten voor de maatschappij.

De energietransitie moet sneller. TNO geeft voor een aantal dominante sectoren belangrijke opties aan waarmee de huidige ontwikkeling kan worden versneld. Ook is per sector vastgesteld op welke kennisvragen nog een antwoord nodig is. Duidelijk is dat de energietransitie veel meer vergt dan technologische oplossingen. Minstens zo belangrijk zijn kosten, gedrag en de beschikbaarheid van vakmensen.

Nu de infrastructuur voor elektriciteit en gas voor grootscheepse uitbreiding en vernieuwing staat, moet de overheid antwoord kunnen geven op de vele vragen die hieraan kleven. TNO adviseert hierover als onafhankelijke kennisorganisatie en ondersteunt ministeries, provincies, gemeenten en regio’s effectief beleid te voeren. Ook brengen we publieke en private partijen samen om de verduurzaming van de industrie te versnellen. Als orkestrator van innovatie helpen we overheid en industrie de handen ineen te slaan. Dat vraagt van beide partijen meer openheid. Met onze energie-experts, economen, gedragswetenschappers en andere disciplines bieden we alle kennis om de verduurzaming van de industrie te helpen versnellen.