1 op de 7 onderzochte woningen voldoet niet aan WHO norm fijnstof

Dat blijkt uit onderzoek dat TNO samen met het Inhome Air Quality Consortium (pdf) een jaar lang deed naar de luchtkwaliteit in ruim 100 Nederlandse woningen.

Eerder onderzoek in de proefkeukens van TNO, leverde al vergelijkbare resultaten op. Om toekomstige bewoners van nieuwbouwhuizen de mogelijkheid te geven de luchtkwaliteit te kunnen verbeteren, adviseren de onderzoekers om het bouwbesluit aan te scherpen. Voor bestaande woningen volstaan enkele relatief eenvoudige maatregelen zoals adequate kookafzuiging en luchtreinigers.

WHO adviesnorm fijnstof overschreden

De onderzoekers concluderen dat in circa één op de zeven woningen de luchtkwaliteit binnen niet aan de door de WHO aanbevolen jaargemiddelde PM2.5 fijnstof advieswaarde voldoet (10 µg/m3 voor deeltjes kleiner dan 2,5 µm). Voor het grootste deel komt dit door bronnen in de woning.

In de onderzochte woningen werd gemiddeld ruim 10 dagen per jaar de daggemiddelde WHO advieswaarde voor fijnstof (25 μg/m3) overschreden.

De onderzoekers merken op dat er tussen de metingen in individuele woningen aanzienlijke verschillen te zien waren. Bij sommige woningen werd de advieswaarde geen enkele dag overschreden, terwijl dit in andere woningen vaker dan 35 dagen per jaar gebeurde.

Eerder onderzoek wees uit dat dit te maken heeft met variërend kookgedrag van bewoners. Van invloed is de bakduur en -temperatuur evenals het gebruik van de afzuigkap en de plaats van de pannen op het fornuis.

Daarnaast blijkt uit aanvullend laboratoriumonderzoek dat het branden van kaarsen ook een effect heeft. De fijnstofemissie in woningen waar kaarsen worden gebrand is in de avond tussen 21 en 24 uur significant hoger vergeleken met woningen waarin dit niet gebeurde.

Noodzaak tot aanpassing bouwbesluit

In nieuwe, luchtdichte, woningen is er door de luchtdichte bouw een hogere kans op blootstelling aan fijnstof. Tegelijkertijd is het hier lastig om achteraf goede kookafzuiging aan te brengen omdat niet alleen voldoende luchtafvoer maar ook voldoende luchttoevoer moet worden aangebracht. Het is daarom beter om het mee te nemen bij het installatie en het bouwkundig ontwerp.

De onderzoekers raden daarom aan om bestaande bouwregelgeving te herzien en aanvullende eisen te stellen. Volgens hen zouden in de keuken toe- én afvoervoorzieningen met een capaciteit van minimaal 300 m3/uur aanwezig moeten zijn, waarop bewoners eenvoudig een afzuigkap kunnen aansluiten. Dit is viermaal de minimum capaciteit die het huidige bouwbesluit voorschrijft. Deze aanpassing moet de bewoners de mogelijkheid bieden om effectieve kookafzuiging in nieuwbouwwoningen te installeren.

Uit simulaties volgt dat met effectieve kookafzuiging in combinatie met ventilatie met warmteterugwinning uitgerust met speciale luchtfilters (filterklasse F7), de fijnstof blootstelling in een luchtdichte woning met bijna de helft kan worden verminderd. Voor zeer luchtdichte woningen zou het zelfs met bijna 60% kunnen worden gereduceerd. Hierbij is aangenomen dat geen kaarsen worden gebrand.

Eenvoudige maatregelen beperken fijnstof in bestaande woning

In oudere, minder luchtdichte, woningen is kookafzuiging veelal veel eenvoudiger aan te brengen, omdat hier meestal voldoende luchttoevoer capaciteit aanwezig is. Bewoners van deze categorie woningen kunnen hun blootstelling aan fijnstof in huis sterk verlagen door de kookafzuiging met voldoende capaciteit en afvoer naar buiten regelmatig te gebruiken.

Uit simulaties blijkt dat daarmee de blootstelling aan fijnstof al met 20 tot 30% wordt verminderd. Als ze ook luchtreinigers gebruiken, kan de blootstelling zelfs afnemen met zo’n 65%. Ook hierbij is aangenomen dat geen kaarsen worden gebrand.