Case studie analyse: Governance modellen voor Mobility as a Service (MaaS)

TNO heeft in opdracht en in samenwerking met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een vergelijkende case studie analyse uitgevoerd om inzicht te krijgen in de MaaS governance in verschillende landen. Naast de ontwikkelingen in Nederland zijn ook de aanpakken in Oostenrijk, Finland, Île-de-France (regio Parijs, Frankrijk), Los Angeles (VS) en Singapore onderzocht. De resultaten zijn deze week gepubliceerd in het rapport ‘Policy options to steer Mobility as a Service: international case studies’.

Mobility-as-a-Service

“MaaS is de integratie van verschillende vormen van vervoersdiensten in één enkele mobiliteitsdienst die op aanvraag toegankelijk is" (MaaS Alliance, 2017). Verschillende 'levels' van MaaS karakteriseren de doelen en fasen van de MaaS-ontwikkeling, die variëren van 'level 0' zonder integratie tot 'level 4' waarin MaaS-dienstverlening kan worden gestuurd naar maatschappelijke doelen op systemisch niveau (Sochor, et al., 2018). Beleid en prikkels kunnen worden gebruikt om gebruikers en aanbieders te sturen in de richting van een optimalisatie van het mobiliteitsgebruik in termen van maatschappelijke doelen zoals duurzaamheid en gelijkheid.

Verschillen tussen de cases

Uit het rapport blijkt dat in sommige landen de focus ligt op actieve sturing en de vergroting van mobiliteits- en MaaS diensten, in andere wordt een reactieve houding ingenomen. Wie de hoofdactoren zijn verschilt ook per casus; in sommige landen nemen publieke autoriteiten een grote rol en zetten zelf een MaaS platform op, in andere landen worden vooral de kaders neergezet of speelt de overheid een faciliterende rol bij het opbouwen van een ecosysteem.

Lessons Learned

Uit de case studie analyse komen de volgende lessons learned naar voren:

Ontwikkeling van MaaS

• MaaS bevindt zich nog in de beginfase van ontwikkeling;
• Alle bestudeerde cases zijn primair gericht op het creëren van basisvoorwaarden voor de ontwikkeling van MaaS;
• Er is over het algemeen een lage adoptie van MaaS-diensten;
• Elke case volgt zijn eigen transitiepad wat betreft de ontwikkeling en opname van MaaS.

MaaS Governance en Sturing

• Overheden hebben een belangrijke maar zeer verschillende rol bij het aansturen van MaaS;
• MaaS vereist op maat gemaakte publieke strategieën;
• Overheden gebruiken en experimenteren met een breed scala aan beleidsinstrumenten om MaaS te ontwikkelen;
• Publiek-private samenwerking is een sleutel voor succes.

MaaS-strategieën

• Maas-strategieën moeten zich richten op drijfveren en het overkomen van barrières.

Toekomst van MaaS

• Het vormgeven van het volledige MaaS-ecosysteem vereist inspanning, langdurige toewijding en geduld;
• Vooruitblikkend is een versterking van de kennisbasis over MaaS cruciaal.

Over TNO

TNO is een onafhankelijke onderzoeksorganisatie, die onderzoek doet naar disruptieve ontwikkelingen in het mobiliteitssysteem en diepgaande domeinkennis heeft. Door middel van gedegen onderzoek willen we erachter komen welke technologieën kunnen bijdragen aan zero emissions, zero casualties en zero loss. Met deze inzichten kan de overheid kansrijke innovaties stimuleren en negatieve externaliteiten reduceren, bijvoorbeeld door tijdig beleidsmaatregelen te nemen.

Bij TNO maken we stakeholders niet alleen bewust van de potentie van Smart Mobility en innovatieve technologieën, maar geven we ze ook effectieve instrumenten om de impact te bepalen, de benodigde beleidsmaatregelen te nemen en handvatten te geven voor de governance aanpak. Alleen zo kunnen mobiliteitsinnovaties optimaal bijdragen aan onze maatschappelijke doelen.