Realtime communicatie vanuit de fietser kan ernstige verkeersongevallen verminderen

Het toevoegen van realtime communicatie tussen een fiets en een auto kan het aantal ongevallen met letsel of dodelijke afloop voor fietsers aanzienlijk verminderen. Dat resultaat wordt bereikt dankzij een verbeterde werking van het ‘autonomous emergency braking system’ (AEB) van de auto. Bosch, Shimano en TNO trekken die conclusie na een simulatiestudiedie ongevalscenario's, voertuigsensoren, AEB-logica, voertuigdynamiek en communicatie bij elkaar bracht.

Autonoom noodremsysteem (AEB)

Er is alle reden om te blijven zoeken naar verbetering van de interactie tussen fietsers en auto’s, zo stelden de onderzoekspartners aan het begin van het studietraject vast. Het totale aantal dodelijke slachtoffers van verkeersongevallen in Europa daalt weliswaar aanzienlijk, maar het aantal verkeersdoden onder fietsers volgt deze trend niet. Uit de ongevallenstatistieken blijkt dat een groot deel van de dodelijke verkeersongevallen met fietsers het gevolg is van een botsing met een motorvoertuig.

Een van de meest veelbelovende actieve veiligheidssystemen die de auto-industrie momenteel ontwikkelt is het autonoom noodremsysteem (AEB). Er zit voor de fietser wel een behoorlijk nadeel aan dit systeem: het voorkomen van alle gedefinieerde ongevalscenario's is op dit moment niet mogelijk vanwege de beperkingen van de sensoren en waarnemingsalgoritmen, waardoor fietsers nog steeds gevaar lopen.

Communicatie van fietser naar auto

Een mogelijke oplossing om deze AEB-prestatie van de auto te verhogen is het toevoegen van communicatie van de fietser naar de auto. In de simulatiestudie van TNO, Bosch en Shimano worden de voordelen van verschillende vormen van communicatie gekoppeld aan de huidige en toekomstige voertuigsensoren.

In de scenario’s is gewerkt met twee soorten berichten vanuit de fietser: bewegingsinformatie en de voorspelling van het gedrag van de fietser. In de auto wordt de communicatie vervolgens binnen het AEB-systeem gebruikt als een extra sensor of als ‘voorbereidingsstrategie’: een eerste stap voor nieuwe autonome acties.

Voordeel AEB-systeem

Alle gesimuleerde AEB-systemen hebben voordeel van de extra informatie afkomstig van de fietser. Het gunstigste resultaat wordt gehaald bij boordsystemen met relatief grote interne vertragingen. Ook blijkt dat, om een hoog totaal voordeel te bereiken, een groot gezichtsveld nodig is als de voorbereidingsstrategie wordt gebruikt in plaats van de sensorstrategie.

Het voordeel van het toevoegen van communicatie werd berekend op basis van berekende geredde levens en voorkomen van ernstig letsel. “Al met al kan worden geconcludeerd dat deze simulatiestudie een duidelijke indicatie geeft dat het toevoegen van communicatie in AEB-scenario's een aanzienlijk extra voordeel kan opleveren”, aldus TNO-onderzoeksleider Jeroen Uittenbogaard. “Vooral het voorspellen van het gedrag van de fietser geeft een grote toegevoegde waarde. De sensoren op de fiets zijn hiervoor waardevoller dan de sensoren in de auto.”

De onderzoekers zien de positieve effecten dan ook toenemen naarmate het gedrag van de fietser beter bepaald en gecommuniceerd kan worden. Uittenbogaard: “Welke technologie wordt gebruikt om te communiceren blijkt niet zoveel uit te maken. Waar het wel echt om draait is de mate waarin je in staat bent om het gedrag van de fietser te voorspellen.”

Intelligente fiets

Om dat te kunnen doen heeft TNO een “intelligente fiets” ontwikkeld, die dankzij een overvloed aan sensoren exact weet wat op welk moment de remkracht, versnelling, zitpositie en draaiing is. “Door vervolgens heel veel te testen met deze fiets, kun je op een gegeven moment gedrag gaan voorspellen.

In het verkeer kan dat levensreddend zijn, mits de informatie op tijd bij de andere verkeersdeelnemers komt. Als een auto gecommuniceerd krijgt dat een fietser op een kruispunt niet meer gaat remmen, dan kan deze mogelijk eerder een noodremming inzetten dan zonder deze informatie.”