Zorgkosten hoger naarmate de energiekwaliteit van huis slechter is

In de studie “Gezondheidskosten en energiearmoede. Een empirische analyse voor Nederland” (pdf) kijkt TNO naar het verschil in zorgkosten van mensen met een laag inkomen in woningen met een slecht energielabel en mensen met een laag inkomen in woningen met een goed energielabel – gecorrigeerd voor verschillen in persoonskenmerken (met name leeftijd), bron van inkomen (werk versus uitkering), en andere woningkenmerken zoals het type huis.

Energiearmoede meer dan een financieel probleem

Het is algemeen bekend dat mensen met een laag inkomen gemiddeld hogere zorgkosten hebben dan mensen met een hoog inkomen. Het onderzoek toont aan dat die extra zorgkosten voor huishoudens met een laag inkomen gemiddeld 5 procentpunt hoger zijn in woningen met een slecht energielabel (F&G) dan in woningen met een goed energielabel (A&B).

Bij kinderen tot 18 jaar uit energiearme huishoudens (d.w.z. een laag inkomen en een slecht energielabel) waar de verwarming uit of te laag staat (onderconsumptie van energie) is dat effect veel groter. Zij hebben 11 procentpunt hogere totale zorgkosten, met name ziekenhuiskosten, dan kinderen uit huishoudens met een laag inkomen in een woning met een goed energielabel. Binnen de groep energiearme huishoudens zijn de ziekenhuiskosten van kinderen in een woning waar de verwarming uit of te laag staat gemiddeld 17% hoger dan van jongeren in vergelijkbare woningen waar de verwarming wel aan staat.

Big data analyse

Het onderzoek is een econometrische analyse gebaseerd op het combineren van geanonimiseerde CBS microdata voor 5,8 miljoen huishoudens. Een dergelijke ‘big data’ analyse heeft belangrijke voordelen omdat het inzicht geeft in effecten die alleen voorkomen bij relatief kleine groepen – zoals kinderen in huishoudens met een laag inkomen in de energetisch slechtste woningen met onderconsumptie van energie. Een belangrijk nadeel van deze methode is echter dat de onderliggende mechanismen van de aangetoonde effecten niet goed in beeld komen – de analyse geeft bijvoorbeeld nog geen inzicht in welke klachten de extra zorgkosten onder kinderen uit energiearme huishoudens veroorzaken.

We tonen voor het eerst voor Nederland aan dat energiearme huishoudens extra gezondheidskosten hebben. Om goed te snappen wat hier precies speelt is meer onderzoek nodig met meer gedetailleerde zorg- en gezondheidsdata en met andere methoden.

Dit is een van de onderzoeken van TNO uit een landelijk onderzoeksprogramma naar aard en omvang van energiearmoede in Nederland.

*TNO gebruikt als definitie voor energiearmoede: huishoudens met een laag inkomen in combinatie met een hoge energierekening en/of een slecht geïsoleerd huis.