Satellietinstrument OMI voor 100.000ste keer om de aarde

Nederlands-Finse samenwerking

OMI detecteert onder andere ozon, stikstofdioxide en aërosolen (kleine stofdeeltjes zoals zand en roet) in de onderste vijf kilometer van de atmosfeer. Het instrument is ontwikkeld door Nederland en Finland. OMI is gebouwd door Airbus Defense and Space Netherlands en TNO, waarbij TNO verantwoordelijk was voor het ontwerp en de realisatie van essentiële optische systemen die het hart van het instrument vormen. Het project staat onder wetenschappelijke leiding van het KNMI waarbij samengewerkt wordt met wetenschappers van NASA en het Fins Meteorologisch Instituut (FMI).

18 jaar aan metingen

Tijdens de 100.000 rondjes om de aarde heeft OMI zo’n 9 miljard metingen verricht. De afstand die OMI heeft afgelegd komt overeen met bijna 30 keer de afstand van de aarde tot de zon. De OMI-metingen worden gebruikt door wetenschappers over de hele wereld. OMI wordt bijvoorbeeld gebruikt om het ozongat boven de zuidpool te monitoren. Ook wordt OMI gebruik om de luchtkwaliteit in Europa te meten.

Emissies meten

TNO gebruikte bijvoorbeeld de data van OMI om voor verschillende Europese landen te meten of de effecten van strenger beleid op luchtkwaliteit zichtbaar zijn. Hierbij is gekeken naar de stof zwaveldioxide die vrijkomt in de scheepvaart, raffinaderijen en industrie. Onderzoek van TNO vergeleek gerapporteerde emissie over de periode 2005-2015 met metingen van OMI. Hierin kwam naar voren dat in sommige landen emissies inderdaad omlaag gingen door strenger beleid, maar dat in sommige landen emissies hoog bleven ondanks gerapporteerde reductie. Dit soort beelden helpen met het geven van een onafhankelijk toets op beleid.

Volgende generatie meetinstrumenten

OMI heeft de basis gelegd voor volgende generatie meetinstrumenten die in Nederland zijn ontwikkeld in samenwerking met partners zoals Airbus Defense & Space Netherlands, KNMI en SRON. Tropomi, de opvolger van OMI, is in 2017 gelanceerd en bouwt voort op het succes van OMI. Tropomi heeft een hogere nauwkeurigheid en kan meer gassen meten waaronder het broeikasgas methaan. Inmiddels wordt ook al gewerkt aan de volgende missie, TANGO. Deze missie is bedoelt om onafhankelijk verificatie van emissie ten behoeve van het klimaat akkoord van Parijs te steunen. Deze missie gaat tal van nieuwe mogelijkheid bieden, zoal het meten van CO2, het meten in ruimtelijk detail van slechts honderden meters, en het meten van emissies installatieniveau op slechts honderden – zaken die met TROPOMI en OMI niet mogelijk zijn.

Het OMI project wordt gefinancierd door het Netherlands Space Office, met bijdragen van de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) en van Economische Zaken en Klimaat (EZK).