Jonger naar de tandarts, later minder gaatjes

In het zogeheten GigaGaaf!-onderzoek, dat werd gefinancierd door ZonMw, werden ouders die met hun 6 maanden oude baby op het consultatiebureau kwamen, verwezen naar de tandarts of mondhygiënist. Tandheelkundige zorg voor kinderen tot 18 jaar wordt in Nederland vergoed vanuit de basisverzekering en is dus voor kinderen gratis (en er geldt ook geen eigen risico).

Kwart vijfjarigen heeft gaatjes

Op het eerste gezicht lijkt het prima te gaan met de mondzorg voor- en mondgezondheid van kinderen in Nederland: 93% van de schoolgaande kinderen (4-12 jaar) gaat jaarlijks naar de tandarts. In de groep 12- tot 16-jarigen is dat zelfs nog een paar procent hoger. Maar van de kinderen tussen 0 en 4 jaar oud gaat maar 38% jaarlijks naar de tandarts. Terwijl op die jonge leeftijd al wel degelijk beginnende gaatjes ontstaan, die als ze niet op tijd ontdekt en adequaat behandeld worden, uitgroeien tot grotere gaatjes, met alle vervelende gevolgen van dien. Ongeveer een kwart van de kinderen in Nederland heeft al op vijfjarige leeftijd echte gaatjes of gevulde gaatjes.

Het is gebleken dat het verstandig is om vanaf het doorbreken van het eerste tandje al naar de tandarts of mondhygiënist te gaan. In het GigaGaaf!-onderzoek is bekeken of verwijzing door het consultatiebureau effect heeft. Dat is onderzocht in Noord-Oost-Groningen, Oost-Drenthe en in verschillende buurten in Den Haag, zoals Transvaal. Dit zijn regio’s waar relatief veel mensen wonen met gaatjes in hun gebit.

Voorlichting aan ouders

Tijdens die eerste paar bezoeken aan de tandarts kan het jonge kind wennen aan de omgeving bij de tandarts of mondhygiënist, de stoel en de geluiden. Maar die eerste bezoeken zijn misschien nog wel meer gericht op de ouders. Zij worden voorgelicht over het belang van goede mond-zelfzorg: regelmatig poetsen met fluoridetandpasta, gezonde voeding, en niet teveel eet- en drinkmomenten op een dag die gaatjes kunnen veroorzaken.

Het uitnodigen of verwijzen had effect: 54% van de kinderen die in het kader van het onderzoek naar de tandarts of mondhygiënist werd verwezen, bezocht in hun eerste levensjaar een mondzorgverlener, van de kinderen in de controlegroep bezocht maar 6% een tandarts of mondhygiënist. De kinderen die meededen aan het onderzoek werden vijf jaar lang gevolgd en op vijfjarige leeftijd kregen alle kinderen een gebitscontrole. Daarbij bleek dat de vijfjarige kinderen uit de interventiegroep zo'n 20 procent minder beginnende gaatjes hadden dan kinderen uit de controlegroep. De GigaGaaf!- methode lijkt hiermee een goede manier te zijn om de mondgezondheid van jonge kinderen te verbeteren.

GigaGaaf!

GigaGaaf! is een onderzoeksproject van het Universitair Medische Centrum Groningen in samenwerking met TNO Child Health en Erasmus School of Health Policy & Management, Jeugdgezondheidszorgorganisaties in Den Haag, Oost-Groningen en Coevorden, en verschillende mondzorgpraktijken in Den Haag, Oost-Groningen en Coevorden. Het is gefinancierd door ZonMw.

Het ministerie van VWS vroeg ZonMw om aanvullend onderzoek te laten doen, nadat bleek dat 41% van de 5-jarigen al gaatjes had en veel van hen  pas later een tandarts of mondhygiënist bezocht. In dit onderzoek werd een samenwerking tussen consultatiebureaus en de mondzorgprofessionals opgebouwd. Het doel van GigaGaaf! was om de mondgezondheid van jonge kinderen te verbeteren en bestond uit het verwijzen van 6 maanden oude kinderen van het consultatiebureau naar de mondzorgprofessional.