Steunmaatregelen energiearmoede hebben positieve effecten

Het geschatte aantal huishoudens in energiearmoede in Nederland bedraagt circa 600.000 (7,4% van alle huishoudens). Om deze en ook andere huishoudens te ondersteunen, stelde de overheid naar aanleiding van de stijgende energieprijzen extra financiële middelen beschikbaar aan gemeenten.

Gemeentelijke budgetten worden ook ingezet voor steunmaatregelen zoals fixers/energiecoaches en witgoedregelingen. Daarnaast spelen woningcorporaties een belangrijke rol in het verduurzamen van woningen van (energiearme) huishoudens.

TNO vroeg 1224 huishoudens naar diverse energiearmoede gerelateerde aspecten: wooncomfort, fysieke gezondheid, energiekosten en verbruik, financiële zorgen en mentale gezondheid, verbondenheid en betrokkenheid in de wijk en duurzaam gedrag. De antwoorden van huishoudens die deelnamen aan een steunmaatregel (N = 688) werden vergeleken met huishoudens die nog niet aan een steunmaatregel hebben deelgenomen (N = 536).

Minder energiekosten

Huishoudens die deelnamen aan een steunmaatregel maken zich minder zorgen om de betaling van de energierekening. Zij rapporteren dan ook lagere energiekosten te hebben dan huishoudens die niet hebben deelgenomen aan een steunmaatregel. Na renovatie geven huishoudens aan gemiddeld 83 euro minder maandelijkse energiekosten te betalen dan huishoudens met een niet gerenoveerde woning.

Het bezoek van een fixer/energiecoach leidt tot een gemiddeld 23 euro lagere energierekening, wat nog verder kan oplopen tot een besparing van 46 euro per maand wanneer er grondig energiebesparende maatregelen worden aangebracht in de woning.

Witgoedregelingen leiden ook tot een vermindering van de maandelijkse kosten voor energie vooral door de vervanging van een koelkast. Dat scheelt een huishouden gemiddeld 13 euro op de maandelijkse energielasten.

Meer wooncomfort

Renovaties hebben het sterkste positieve effect op het wooncomfort. Bewoners waarvan de woning gerenoveerd is, hebben het minste last van kou, tocht en/of schimmel in hun woning. Hoe groter de labelsprong is door de renovatie, hoe meer het woningcomfort verbetert.

De inzet van fixers/energiecoaches heeft ook een positief effect op de ervaren kou en tocht in een woning, wanneer de fixer/energiecoach energiebesparende maatregelen aanbrengt in de woning. Huishoudens die in het kader van een witgoedregeling de wasmachine vervingen, melden minder last van vocht en/of schimmel in huis.

Betere fysieke gezondheid

Uit het onderzoek blijkt dat wanneer fixers/energiecoaches energiebesparende maatregelen aanbrengen in de woning, er een vermindering van luchtwegproblemen optreedt. Ook renovaties blijken een positief effect te hebben op de fysieke gezondheid van huishoudens. Wanneer er een labelsprong wordt gemaakt van 3-4 labelstappen, ervaren bewoners niet alleen minder luchtwegproblemen, maar ook minder gewrichtsklachten en vermoeidheid dan huishoudens waarvan de woning niet gerenoveerd is.

Betrokkenheid in de wijk

Fixers/energiecoaches die veelvuldig samenwerken met sociale partijen in de wijk, zoals een buurtcentrum, voedselbank of een bepaalde sleutelfiguur, hebben een positief effect op de betrokkenheid van huishoudens in de wijk. Huishoudens bezoeken nadien vaker wijkactiviteiten en doen vaker vrijwilligerswerk in de wijk.

Tegengaan van energiearmoede vergt gecombineerde en structurelere aanpak

Het onderzoek van TNO toont aan dat diverse steunmaatregelen leiden tot positieve effecten en verlichting van de leefsituatie van huishoudens. Ook na deelname aan een van de drie typen onderzochte steunmaatregelen blijven huishoudens echter in meer of mindere mate last houden van kou, tocht, vocht en/of schimmel in de woning en verdwijnen fysieke en mentale problemen in relatie met energiearmoede niet geheel. Een gecombineerde aanpak zal waarschijnlijk dan ook nodig zijn.