Stef van Buuren wint TNO’s H.A. Lorentz Oeuvreprijs 2023
TNO’s prestigieuze H.A. Lorentz Prijs is dit jaar toegekend aan prof.dr. Stef van Buuren voor zijn oeuvre van grensverleggend toegepast-wetenschappelijk onderzoek met een buitengewone maatschappelijke impact. Op donderdag 14 december ontving hij in het Teylers museum de prijs uit handen van demissionair minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor zijn jarenlange baanbrekende werk aan universele standaarden om wereldwijd de groei en ontwikkeling van kinderen te meten en te monitoren.
De Lorentz Prijs is een oeuvreprijs en wordt iedere drie jaar uitgereikt aan een TNO-medewerker en bestaat naast een kunstwerk in glas en brons uit een geldbedrag van 100.000 euro om vrij te besteden aan onderzoek.
Stef van Buuren: ‘s werelds eerste hoogleraar ‘Missing Data’
Stef van Buuren is een autoriteit met wereldwijd aanzien op het gebied van de analyse van datasets met ontbrekende data. Sinds 2015 is hij ‘s werelds eerste hoogleraar ‘Missing Data’, en daarin ook verbonden aan de Universiteit Utrecht. Van Buuren spant zich als hoofd Statistics bij de unit Healthy Living and Work voortdurend in om zijn onderzoeksresultaten te vertalen naar praktische toepassingen en hulpmiddelen en om ze toegankelijk te maken voor zowel professionals als zorgverleners. De betekenis van zijn werk is daarom zowel wetenschappelijk als maatschappelijk van bijzondere waarde.
Belang toegepast onderzoek
Ook minister Dijkgraaf benadrukte in zijn toespraak het belang van toegepast onderzoek als onmisbare schakel in de hele keten van wetenschappelijk onderzoek, van fundamenteel tot aan toegepast en praktijkgericht om de tal van maatschappelijke uitdagingen het hoofd te kunnen bieden.
De minister noemde het werk van Stef van Buuren van grote waarde. "Hij ontwikkelde een veelgebruikt algoritme om goed om te kunnen gaan met ontbrekende data. Hij dient dus enerzijds de wetenschap met instrumenten, technieken en methoden die heel breed inzetbaar zijn, maar levert anderzijds ook een maatschappelijke bijdrage aan de gezondheid van ons allemaal en van kinderen wereldwijd in het bijzonder. Juist die combinatie maakt dit een bijzondere bijdrage aan wetenschap én maatschappij."
"Stef dient enerzijds de wetenschap met instrumenten, technieken en methoden die heel breed inzetbaar zijn, maar levert anderzijds ook een maatschappelijke bijdrage aan de gezondheid van ons allemaal en van kinderen wereldwijd in het bijzonder."
Internationale standaarden ontwikkeling kinderen
Stef van Buuren studeerde psychologie en promoveerde op het proefschrift ‘Optimal scaling of time series’. Hij was een van de leidende statistici van de WHO International Child Growth Standards (WHO-CGS), een reeks van universele standaarden om de groei van kinderen te meten. Deze methode is ook in gebruik bij de Nederlandse Jeugdgezondheidszorg en heeft tot vele toepassingen geleid.
Korter geleden ontwikkelde hij de Development-score, ofwel D-score. Dit is een uniforme schaal waarmee de ontwikkeling van kinderen op fysiek, emotioneel en communicatief vlak kan worden gemeten. Dit was baanbrekend omdat het niet eerder mogelijk was om op deze aspecten de ontwikkeling van kinderen wereldwijd en volgens een uniforme maatstaf te volgen en te vergelijken.
Jury
Een jury van vijf leden koos de winnaar van 2023. De jury bestond uit prof.dr. Marileen Dogterom (president KNAW), prof.dr. Louise Gunning-Schepers (voorzitter KHMW), dr.Rer.Nat. Robert Kleemann (TNO principal scientist), prof.dr.ir. Frank E. van Vliet (TNO principal scientist) en prof.dr. Peter Werkhoven (chief scientist TNO en voorzitter van de jury).