Flexbarometer: minder flexibele en meer vaste werknemers

Tegenover de daling van het aantal werknemers met een flexibele arbeidsrelatie* stond een toename van 98 duizend vaste werknemers en 29 duizend zelfstandigen ten opzichte van het eerste kwartaal van 2023.

Niet alleen in het begin van 2024, ook al in de laatste twee kwartalen van 2023, groeide het aantal vaste werknemers naar verhouding sterker ten opzichte van een jaar eerder dan het aantal flexwerknemers en het aantal zelfstandigen. Het aantal vaste arbeidsrelaties stijgt sinds 2016, en het aantal zelfstandigen sinds de start van de reeks in 2013. Het aantal flexibele arbeidsrelaties daalde eerder in 2019, en tijdens de coronacrisis.

Meer flexwerknemers met uitzicht op vast

Het CBS en TNO onderscheiden verschillende typen flexibele contracten van werknemers, die in meer of mindere mate zekerheid van werk en inkomen bieden. Ten opzichte van een jaar eerder nam in het eerste kwartaal van 2024 het aantal werknemers toe met een tijdelijk dienstverband met uitzicht op vast (met 15 duizend). Wel ging het om een kleinere stijging dan het jaar ervoor.

Het aantal werknemers met een tijdelijk dienstverband korter dan een jaar, nam juist af (met 33 duizend). Hetzelfde geldt voor degenen met een contract van een jaar of langer (26 duizend minder). In het eerste kwartaal van 2023 werden beide groepen nog groter ten opzichte van het jaar daarvoor. Het aantal oproep- en invalkrachten nam de afgelopen twee jaren toe, en het aantal uitzendkrachten neemt al twee jaar op rij af.

Verdere toename aantal zzp’ers

De stijging van het aantal zelfstandigen in het eerste kwartaal van 2024 ten opzichte van een jaar eerder was bijna uitsluitend toe te schrijven aan de toename van het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers), met 40 duizend. De groep zelfstandigen met personeel (zmp’ers) bleef nagenoeg even groot (toename van 1 duizend), en het aantal meewerkende gezinsleden nam met 11 duizend af. Het aantal zzp’ers nam sterk toe in de zorg, met name onder (fysio)therapeuten en artsen. Het aantal zelfstandigen in de zorg was al langer aan het stijgen.

Meer uitzendkrachten en zzp’ers onder oudere werkenden

Het aantal uitzendkrachten nam toe onder 55-plussers en nam af onder 15- tot 55-jarigen. Tegelijk nam het aantal tijdelijke werknemers met uitzicht op vast licht af onder 55-plussers. Bij 15- tot 25-jarigen waren het er evenveel, en onder 25- tot 55-jarigen meer. Het aantal zzp’ers steeg in alle leeftijdsgroepen, maar vooral onder 55-plussers.