TNO ontwikkelt detectiesysteem ter bescherming kabels en pijpleidingen op zeebodem

Kwetsbare infrastructuur

Onze offshore kabel- en pijpleidinginfrastructuur groeit gestaag om te voldoen aan onze vraag naar energie en communicatie. We worden steeds afhankelijker van deze infrastructuur, terwijl recente gebeurtenissen aantonen hoe kwetsbaar deze is. Schade aan kabels en pijpleidingen kan een ernstige bedreiging vormen voor de informatie-en energievoorziening en dus ons dagelijks leven. Momenteel ontbreken adequate systemen om deze infrastructuur goed te monitoren en te beveiligen. Onder water zijn we als het ware doof en blind.

Succesvol getest bij windmolenparkkabel en telecommunicatiekabel

Deskundigen met geofysische expertise (o.a. detectie van aardbevingen) van de Geologische Dienst Nederland (onderdeel van TNO), hebben met succes in de Noordzee testen gedaan. Door een kabel van een windmolenpark en een telecommunicatiekabel naar het Verenigd Koninkrijk (meer dan 100 km lang) als sensor te gebruiken, werd data verkregen waardoor maritiem verkeer in de buurt van deze kabels kon worden gedetecteerd.

Gebruik van laserlicht

Een apparaat (een DAS interrogator) dat gekoppeld wordt aan het uiteinde van de kabels (op land), detecteert over zeer lange afstanden door middel van laserlicht trillingen langs de gehele kabel. Deze trillingen kunnen worden veroorzaakt door aardbevingen, omgevingsgeluid, oceaangolven of zelfs het geluid van zeezoogdieren, maar ook door maritiem verkeer. Door de data met een algoritme te bewerken is het mogelijk maritiem verkeer te detecteren. Ter verificatie van de resultaten werd data van het automatic identification system (AIS) gebruikt.

Bij een mismatch tussen deze gegevens zouden de trillingen veroorzaakt kunnen worden door een bron buiten het bereik van het AIS of door een bron die zijn AIS uit heeft staan (al dan niet opzettelijk). Zeker in het laatste geval kan automatisch een vroegtijdige waarschuwing naar de eigenaar van de infrastructuur en betreffende autoriteiten worden verstuurd om hen te informeren over verdacht verkeer.

Methode ontwikkeld door geologen en geofysici

Traditioneel richten geofysici van de Geologische Dienst Nederland zich op het verwerven en verwerken van gegevens om de ondergrond te karakteriseren, ondergrondse processen te monitoren en seismische activiteit te volgen. In dat vakgebied gebruiken deze onderzoekers dark fibers onder andere om aardbevingen te detecteren en te lokaliseren. Naar aanleiding van de aanslag op de Nordstream pijpleidingen werd getest of met methode ook schepen konden worden gedetecteerd die zich in de buurt van de onderzeese infrastructuur bevinden. De testen wezen uit dat dit inderdaad het geval is. Door gebruik te maken van dark fibers werd scheepvaart rond zeekabels te gedetecteerd. Deze techniek kan daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan de veiligheid in de Noordzee.