TNO stimuleert groepszorg gedurende de eerste 1000 dagen wereldwijd

Om deze kloof in implementatie te overbruggen, heeft TNO groepszorg voor zwangere vrouwen, hun partners en voor ouders met succes geïntroduceerd in Suriname, Ghana, Zuid-Afrika, Groot-Brittannië, België, Nederland en Kosovo.

TNO deed dit samen met negen (inter-)nationale partners binnen een door de EU gefinancierd project. Meer dan 200 zorgverleners tijdens de eerste 1000 dagen (geboorte- en jeugdgezondheidzorg) zijn opgeleid en 169 groepen op 32 locaties zijn geïmplementeerd.

Alle deelnemende landen geven aan dat ze willen doorgaan met het aanbieden van groepszorg  als zorgmodel gedurende de eerste 1000 dagen van het kind. De ervaringen in deze zeven landen, elk met een andere context en gezondheidszorgsysteem, resulteerden in een pakket ondersteunende materialen en aanbevelingen die behulpzaam zijn voor andere landen om groepszorg tijdens de eerste 1000 dagen in hun land mogelijk te maken. Deze materialen zijn gratis verkrijgbaar via www.groupcare1000.com

Groepszorg in Nederland indicator van goede zorg

In Nederland is groepszorg gedurende de eerste 1000 dagen al in 2012 geïntroduceerd door TNO en de stichting Centering Nederland. Uit eerder onderzoek van TNO en het Leids Universitair Medisch centrum (LUMC) blijkt dat groepszorg ook in ons land leidt tot betere gezondheidsuitkomsten en een grotere tevredenheid over de zorg onder zwangere vrouwen en zorgverleners. Het is dan ook een indicator voor goede zorg binnen het programma Kansrijke Start van het ministerie van Volksgezondheid (VWS).

Binnen het door TNO geleide EU-project is gekeken naar de invoering van groepszorg in vijf verloskundigenpraktijken met een grote populatie zwangeren die leven in een kwetsbare situatie en bij de jeugdgezondheidszorg in drie asielzoekerscentra.

Groepszorg bleek op deze locaties beter te beantwoorden aan de behoeften en verwachtingen van zwangeren, hun partners en jonge moeders. Ook in deze specifieke context  verhoogde het de tevredenheid van (aanstaande) ouders en zorgverleners. Geconcludeerd kan worden dat groepszorg tijdens de eerste 1000 dagen uitvoerbaar is binnen de verschillende delen van de gezondheidszorg en bijdraagt ​​ aan het terugdringen van gezondheidsongelijkheid.

Wat is Centering?

Het op Centering gebaseerde Groepszorgmodel is een zorgmodel waarbij de medische controles van moeder en kind worden aangeboden in combinatie met groepsgesprekken over onderwerpen die belangrijk zijn tijdens de zwangerschap en de eerste 1000 dagen van hun kind. Deze discussies vinden plaats in stabiele groepen, waardoor er in de loop van de tijd vertrouwen en wederzijdse steun tussen de deelnemers ontstaat. Zwangere vrouwen en hun partners en ouders van jonge kinderen worden actief betrokken bij de zorg.

De verbeterde uitkomsten door groepszorg

Internationaal onderzoek heeft aangetoond dat prenatale groepszorg tot beter uitkomsten leidt. Gerandomiseerde studies met in totaal meer dan 14.000 vrouwen laten een trend zien naar minder vroeggeboorten voor degenen die groepszorg ontvingen vergeleken met een-op-een zorg. In de Verenigde Staten werd ook minder verschil gevonden in vroeggeboorte onder afro-Amerikaanse vrouwen, vergeleken met wit-Amerikaanse en vrouwen met een latino achtergrond. Bovendien leken deze effecten op vroeggeboorte sterker te zijn voor afro-Amerikaanse vrouwen met een laag inkomen, wat suggereert dat gemarginaliseerde of achtergestelde bevolkingsgroepen baat kunnen hebben bij groepszorg.

Er zijn aanwijzingen dat er minder vaak een laag geboortegewicht voorkomt bij baby's van vrouwen die prenatale groepszorg hebben ervaren. Deelnemers aan groepszorg hebben over het algemeen een verminderde kans op keizersneden en een lagere kans dat pasgeborenen worden opgenomen op de couveuseafdeling. Naast klinische resultaten rapporteren zowel zwangere vrouwen als zorgverleners een hogere tevredenheid met groepszorg dan met een-op-een zorg, óók in Nederlands onderzoek.

Nederlands onderzoek laat eveneens zien dat onder vrouwen die groepszorg een significant lager risico hebben op het ontwikkelen van complicaties ten gevolgen van hoge bloeddruk, dat meer vrouwen starten met borstvoeding en dat zij beter gezondheidsgedrag laten zien zoals minder alcohol gebruik na de bevalling, gezonder eten en meer bewegen. Ook was er een trend zichtbaar naar minder roken tijdens en na de zwangerschap. Daarnaast blijken zij ook meer kennis over zwangerschap en geboorte te hebben.

Tijd voor actie!

TNO onderkent en ondersteunt alle inspanningen die nodig zijn om de implementatie en de opschaling van Groepszorg tijdens de eerste 1000 dagen te verhogen ten behoeve van de gezondheid en het welbevinden van vrouwen en gezinnen wereldwijd!

Het veranderen van de manier waarop zorg wordt verleend, vereist visie op wat mogelijk kan zijn, en begeleiding tijdens het implementatieproces. Dit is een spannende en uitdagend verandering; wij dagen iedereen uit om hier aan mee te werken.

Dit project is gefinancierd door het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 van de Europese Unie onder subsidieovereenkomst nr. 848147.