TNO brengt broeikasgasvoetafdruk voor groepen in de samenleving in kaart

Variatie in huishoudens

TNO onderzocht welke groepen mensen ongeveer hetzelfde gedrag vertonen als het gaat om de uitstoot van broeikasgassen. TNO keek daarbij naar het feitelijke bestedingsgedrag van Nederlanders. Dus wat ze daadwerkelijk uitgeven aan bijvoorbeeld voedsel, wonen, recreëren en reizen.

Modelmatig, via de Latent Class Analysis, werden deze gedragsdata gegroepeerd en gekoppeld aan verschillende kenmerken zoals inkomen, opleiding en woonsituatie. Hieruit kwamen 8 segmenten naar voren waarin Nederlanders met een vergelijkbare CO2-voetafdruk per persoon zijn gegroepeerd.

Eerder onderzoek naar uitstoot van huishoudens

"Verschillende organisaties hebben de uitstoot van Nederlandse huishoudens al in kaart gebracht", zegt Charlotte Smit, senior consultant Energietransitie bij TNO. "Zo schetste Milieu Centraal de opbouw van de voetafdruk van een gemiddeld gezin van 2,2 personen. Maar daarbinnen zijn ook verschillende variabelen te benoemen.

De voetafdruk van samenwonende dertigers bijvoorbeeld, is waarschijnlijk anders opgebouwd dan die van een ouder echtpaar. En een modaal gezin van 5 personen maakt andere keuzes dan een alleenstaande met hetzelfde inkomen. Voor gerichter beleid is dus meer inzicht nodig, daarom hebben we dit onderzoek gedaan."

Analyse van de segmenten

Uit een analyse van de 8 segmenten blijkt dat de verschillen in omvang van de uitstoot in de segmenten groot zijn. Een aantal bevindingen zijn:

• De gemiddelde broeikasuitstoot per persoon in het segment met de meeste emissies (7% van de bevolking) is vijf keer zo hoog als in het segment met de minste emissies (9% van de bevolking). Een groot deel van de emissies van deze groep is afkomstig van reizen (vliegen en autoreizen), recreatie en voedsel.
• Inkomen heeft een duidelijke correlatie met de voetafdruk. Personen uit huishoudens met een hoger huishoudensinkomen vallen relatief vaak in segmenten met hoge uitstoot.
• Er zijn verschillen in besteding te zien tussen segmenten. Er is een segment waarin men relatief veel vliegt en juist weinig zuivel, eieren, vlees en vis eet. Er zijn segmenten waarin relatief veel (of weinig) wordt gereisd.
• Sommige bestedingen zijn vrij generiek. De uitstoot door wonen is op huishoudniveau in de verschillende segmenten redelijk vergelijkbaar. Terwijl de emissie door voedsel vaak mee schaalt met de totale emissies in een segment.

Reductiepotentieel

De helft van alle Nederlanders valt in segmenten met een hoge uitstoot. De andere helft heeft een gematigde of lage uitstoot. Als de mensen in de “hoge-uitstoot” segmenten een vergelijkbare uitstoot zouden hebben als de huishoudens met een lage of gematigde uitstoot, dan zou er in groepen met een hoge uitstoot een reductie behaald kunnen worden van 25 tot 49%.

"De broeikasgasafdruk per segment is een hulpmiddel voor overheden en andere organisaties die zich bezighouden met verduurzaming. Door gesegmenteerd te kijken, kunnen beleidsmakers gerichter beleid maken”, volgens Smit.