TNO-onderzoek: Vezels goed voor lichaam en geest

Hersen-darm-as

TNO onderzocht samen met de afdeling Food Specialties van dsm-firmenich en CHDR, het Centre for Human Drug Research in Leiden, of vezels een effect hebben op de stemming van deelnemers. “We weten dat de darmen en hersenen met elkaar in verbinding staan, rechtstreeks via de zenuwen maar ook via stoffen die vanuit de darm de hersenen bereiken, de zogenoemde hersen-darm-as”, zegt TNO-onderzoeker Koen Hogenelst, gespecialiseerd in het microbioom en mentale gezondheid.

Vezelfase en placebofase

De 54 deelnemers, die het onderzoek afmaakten, waren over het algemeen gezond, hadden geen stemmingsproblemen en alleen een verhoogd BMI (25 tot 30). Er waren 2 onderzoeksfases van elk 12 weken. De deelnemers kregen één keer per dag een supplement van 10 gram prebiotische vezels (acaciagom en wortelextract). De andere keer kregen ze dagelijks een placebo. Sommige deelnemers doorliepen eerst de ‘vezelfase’, andere eerst de placebofase. Dit gebeurde geblindeerd, deelnemers en onderzoekers wisten niet wie wat wanneer kreeg. Tijdens beide fases werden ontlastingsmonsters van de deelnemers afgenomen om te onderzoeken of er veranderingen waren in hun darmmicrobioom. De laatste 10 dagen werd ook de stemming van de deelnemers gemeten. Hiervoor vulden ze 6 keer per dag een vragenlijst in, waarmee ze konden aangeven hoe hoog ze scoorden op positieve emoties als ‘vrolijk’, en op negatieve emoties als ‘onrustig’ of ‘gefrustreerd’.

Verband tussen microbioom en stemming

De meerderheid van de vrouwelijke deelnemers had tijdens de vezel-innamefase een significant betere stemming dan tijdens de placebofase. Ze scoorden lager op de negatieve emoties en hoger op de positieve emoties. Frank Schuren, microbioloog bij TNO, gespecialiseerd in het darmmicrobioom: “We zagen ook dat in de vezelfase de diversiteit van hun darmbacteriën was toegenomen. Er was een duidelijk verband tussen die verschuiving in hun microbioom en de verandering in hun stemming.”

Geen effect bij mannen

Opvallend was dat bij de deelnemende mannen geen verschil werd gevonden. Niet in stemming en ook niet in de diversiteit van hun darmbacteriën. Hogenelst: “Hier hebben we nog geen verklaring voor. We zien in onderzoeken wel vaker verschillen tussen mannen en vrouwen die we vanuit de wetenschap nog niet kunnen verklaren.”

Labtest als voorspeller

Ook werd onderzoek gedaan naar het effect van de vezels op het darmmicrobioom. In het lab werden opgekweekte darmbacteriën van de afzonderlijke deelnemers 24 uur lang in contact gebracht met de vezels. De verandering in de darmbacteriën die was te zien, bleek sterk overeen te komen met de verandering in de ontlasting van dezelfde deelnemers, nadat ze 12 weken lang het vezelsupplement hadden genomen.

Schuren: “Dit betekent dat we op basis van een labtest met darmbacteriën mogelijk kunnen voorspellen hoe iemands microbioom op vezelinname zal reageren. Hierdoor wordt het mogelijk om vezelmixen vooraf te personaliseren, zonder dat mensen ze zelf hoeven te testen.”