Te veel focus: een herkenbare valkuil?

In het proces van orchestreren van innovatie zie ik regelmatig te veel focus op het één of juist het ander. Een herkenbare valkuil waar men vaak onbewust in loopt. Ik leg beide aan de hand van een voorbeeld uit.

1. (Te veel) focus op de innovatie zelf

De ontwikkeling van een innovatie zelf is ontzettend belangrijk. Er zijn veel aspecten van een innovatie, zoals gebruik, gebruiker, technische en digitale werking, kosten, ergonomie, mogelijkheid om het te produceren, etc. Wat vaak vergeten wordt in een publiek-private samenwerking met veel partijen, is om te onderzoeken welke partijen tijdens de ontwikkelings-, implementatie- en praktijkfase van innovatie een rol spelen. En wanneer zij wél in beeld zijn worden ze vaak niet vroeg genoeg betrokken of wordt hun rol in het vormgeven van de innovatie zelf onderschat.

In het proces van orchestreren van innovatie zie ik regelmatig te veel focus op de innovatie zelf of op de samenwerking tussen de betrokken partijen.

Een concreet voorbeeld hiervan zag ik ontstaan in een project waar gewerkt wordt aan een nieuw mobiliteitsconcept. Partijen waren bezig met het ontwikkelen van een (fysieke) hub voor het distribueren van goederen op de laatste kilometers (de ‘last mile’). De partij die de hub mogelijk zou gaan exploiteren was betrokken, maar er was onderling nog niet expliciet gevraagd of zij zichzelf ook als de beste partij zien in die rol. In dat geval moet deze partij in een vroeg stadium gemotiveerd zijn om een volledig businessplan op te stellen (o.a. inclusief interne afstemming, strategische beslissingen, extern toetsen, etc.). Dit roept vragen op en omvat kansen, risico’s en aanpassingen voor de innovatie zelf.

Gelukkig hebben we dit met elkaar in een vroeg stadium onderkend en wordt het gesprek nu op de juiste manier gevoerd.

Het had ook anders kunnen gaan. Als er een technische pilot was uitgevoerd maar er vervolgens geen handen op elkaar waren gekomen om een vervolg te geven aan de innovatie, dan was de pilot geslaagd, maar de innovatie overleden…

2. (Te veel) focus op de ontwikkeling van het ecosysteem

Om een innovatie te laten slagen is het van belang om voor ogen te hebben welke partijen een rol gaan spelen in de ontwikkelings-, implementatie- en praktijkfase van een innovatie. Dat gaat van kennisinstelling tot kabinet (wanneer bijvoorbeeld de wetgeving aangepast moet worden), van bedrijf tot opleider, van producent tot leverancier, burger, gebruiker of klant. De set van partijen waarmee je te maken hebt bij de ontwikkeling van een innovatie is sterk afhankelijk van de branche waar je in werkt en de innovaties zelf.

Te veel focus op de samenwerking zorgt ervoor dat je zicht op de concrete innovaties verliest. Ik ben programmamanager van SMITZH (Smart Manufacturing: Industriële Toepassing in Zuid-Holland). Eén van mijn taken is om het ecosysteem van bedrijven en andere partijen voor innovatie in de maakindustrie te ontwikkelen. Een van de partners confronteerde mij er – gelukkig tijdig – mee dat ik in mijn enthousiasme deze partijen wel wist te binden, maar niet altijd op de juiste plek en niet voldoende verbonden met het hele ecosysteem. Zonder de juiste verbinding zullen partijen geen of nauwelijks eigenaarschap ontwikkelen voor hun rol in de innovatie en zullen ze afhaken (en veel moeilijker weer aan te haken zijn). Gelukkig heb ik mijn focus tijdig kunnen bijstellen om zo ook de aandacht voor de innovatie niet te verliezen en de partners binnen boord te houden.

Te veel focus op de samenwerking zorgt ervoor dat je zicht op de concrete innovaties verliest.

Wellicht herken je initiatieven in je omgeving die in dezelfde valkuil zijn gelopen. Eerst wordt bewonderend gesproken: ‘Er zijn veel partijen betrokken!’ Maar later hoor je ook andere geluiden: ‘ja, er lijkt veel gaande, maar komt er ook echt iets uit?’

Het beïnvloeden van de balans

Het moge duidelijk zijn dat beide perspectieven van belang zijn, maar het is goed om je te realiseren dat veel focus op het één negatieve gevolgen heeft voor het ander. Het is belangrijk dat je daarin een goede balans vindt en houdt. Hoe je dat aanpakt lees je in mijn blog ‘Twee tips om de focus binnen een ecosysteem in balans te houden’.

Ik raad je aan om eens te reflecteren met een vakgenoot over de innovaties en samenwerking waar je mee bezig bent. Lees in het Leerprogramma Orchestrating Innovation meer over wat TNO doet en hoe wij jou kunnen helpen. Of neem hieronder vrijblijvend contact met me op om hierover eens samen van gedachten te wisselen.

Mijn collega’s en ik houden ons dagelijks bezig met het opzetten en managen van multidisciplinaire samenwerkingen ten behoeve van innovatie. Dat noemen we Orchestrating Innovation. We staan met onze voeten in de klei, we zitten soms met onze neus in de boeken of we spreken met peers binnen en buiten TNO over hoe ons vakgebied zich kan ontwikkelen.

Meer weten over Orchestrating Innovation?  Neem contact op met Lotte de Groen.