Twee tips om de focus binnen een ecosysteem in balans te houden

Het moge duidelijk zijn dat beide perspectieven van belang zijn. In deze blog leg ik uit wat er gebeurt als je onbewust steeds wisselt tussen deze twee perspectieven en hoe je bewust kunt wisselen om voortgang in het proces te houden.

Onbewust wisselen van perspectief van de focus

Gechargeerd gezegd gebeurt er het volgende: Er is een spannende opgave. Relaties worden verkend en gesmeed, er is energie en er wordt gebouwd aan een visie. Maar tijdens de uitwerking van de visie worden de plannen niet concreet genoeg en daarmee neemt de noodzaak om keuzes te maken toe: met welke innovatie gaan we nou aan de slag? Welke technologie zetten we in? Wanneer beginnen we met de pilot? De focus wisselt en werkgroepen worden georganiseerd om die keuzes te maken. Er worden plannen uitgewerkt op specifieke innovaties en iedereen is ‘lekker bezig’.

Geef expliciet aan dat jij als orchestrator de focus op innovatie én samenwerking probeert te organiseren en dat de focus regelmatig van het één naar het ander zal verschuiven.

Op een bepaald moment beginnen de keuzes die in de werkgroepen worden gemaakt echter uit de pas te lopen met de overall ambitie (zie valkuil 1 in mijn vorige blog - “pilot geslaagd, innovatie overleden”). Mensen willen nu juist weer meer accent leggen op de visie omdat ze vinden dat op sommige onderdelen niet (voldoende) wordt geleefd naar de overall doelstelling. De focus wisselt vervolgens weer naar de samenwerking en de visie. Als je geluk hebt ben je wel een stapje verder gekomen in deze ‘loop’. Het vergt echter veel energie en voelt als constant ‘repareren’ in plaats van met elkaar bouwen en bijsturen.

Deze beweging zal continue blijven. Dit bevechten door bijvoorbeeld het proces strakker te organiseren en (nóg) meer afspraken te maken heeft geen zin. Je komt dan in een vicieuze cirkel terecht die je op deze manier niet (voldoende) doorbreekt.

Wanneer je je echter bewust bent van deze beweging én in je achterhoofd houdt dat ze altijd blijft bestaan, dan is het tijd de beweging ten positieve te gaan gebruiken. Hieronder volgen 2 tips hoe je dat kunt doen.

Tip 1. Maak partners deelgenoot van het proces

De opgave waar orchestrators aan werken is vaak groot. Maar dat doe je nooit alleen. Anderen zijn deelgenoot van de opgave of je betrekt hen erbij. En zo gaat het ook met het proces van samenwerken voor innovatie. Geef expliciet aan dat jij als orchestrator de focus op innovatie én samenwerking probeert te organiseren en dat de focus regelmatig van het één naar het ander zal verschuiven. Hierdoor krijg je begrip voor het feit dat je (bewust) met elkaar steeds wisselt van perspectief en geven mensen eerder aan wanneer zij denken dat verschuiving van de focus weer nodig is.

Tip 2. Breek de opgave op, maak verbanden zichtbaar

De opgave bestaat uit meerdere onderdelen. Er zijn verschillende motortjes die moeten gaan draaien. Er wordt gewerkt aan meerdere innovaties, aan verschillende pilots, aan beleid en aan beïnvloeding van wetgeving. Het niveau van de onderdelen varieert van strategisch tot operationeel. Tussen deze onderdelen zitten vele afhankelijkheden: de output van de ene motor is input voor de andere. Een gemaakte keuze bij het ene onderdeel heeft (deels) ook weer invloed op het maken van keuzes of beslissingen bij een ander onderdeel.

Neem als orchestrator de leiding om gezamenlijk de opgave op te breken in onderdelen.

Neem als orchestrator de leiding om gezamenlijk de opgave op te breken in onderdelen. Per onderdeel wordt met de belangrijkste stakeholders gewerkt aan het ontwikkelen en laten draaien van de motor. Zo worden ook de onderlinge verbanden tussen de onderdelen meer zichtbaar. Ondertussen houd je overzicht op het verloop van elk onderdeel. Vergelijk het maar met portfolio management. Er zitten meerdere onderdelen in jouw pakket en regelmatig bespreek je met elkaar hoe goed de motortjes zich ontwikkelen, hoe goed ze draaien en hoe goed ze samenwerken ten behoeve van de grote machine die de opgave kan realiseren.

Pas op voor valkuilen

Bewustwording is een belangrijke eerste stap. Hopelijk geven mijn tips je voldoende houvast om de focus in balans te houden. Bij publiek-private samenwerkingen voor innovatie zie ik vaak te veel focus op óf de samenwerking óf de innovatie. In mijn blog “Te veel focus: een herkenbare valkuil?” beschrijf ik een aantal valkuilen waar je in terecht kunt komen als deze balans onvoldoende aanwezig is.

Ik raad je aan om eens te reflecteren met een vakgenoot over de innovaties en samenwerking waar je mee bezig bent. Lees in het Leerprogramma Orchestrating Innovation meer over wat TNO doet en hoe wij jou kunnen helpen. Of neem vrijblijvend contact met me op om hierover eens samen van gedachte te wisselen.

Mijn collega’s en ik houden ons dagelijks bezig met het opzetten en managen van multidisciplinaire samenwerkingen ten behoeve van innovatie. Dat noemen we Orchestrating Innovation. We staan met onze voeten in de klei, we zitten soms met onze neus in de boeken of we spreken met peers binnen en buiten TNO over hoe ons vakgebied zich kan ontwikkelen.

Meer weten over Orchestrating Innovation?  Neem contact op met Lotte de Groen.