TNO-blik op 2030: Leefstijlgerelateerde ziektes gehalveerd

Focus op gezondheid

Hanneke Molema en Marloes van der Klauw, beiden consultants bij de TNO-unit Healthy Living, werken met hun collega’s aan een oplossing. ‘We zijn al een hele tijd bezig met innovaties voor een gezonde leefomgeving en leefstijl, die bijdragen aan “gezonder ziek zijn” en mensen ondersteunen in het maken van gezonde keuzes’, vertelt Hanneke. ‘En het gaat ook over het voorkómen van ziekte’, voegt Marloes toe, ‘want we weten dat een groot deel van de leefstijlgerelateerde chronische ziekten mede veroorzaakt wordt door factoren in leefomgeving en gedrag’.

TNO kijkt met partners dan ook verder dan alleen de zorg. Hanneke: ‘Hoe goed bedoeld ook, in de zorg richt men zich op ziekten en de behandeling daarvan. Voor een focus op gezondheid en preventie in brede zin, is ook aandacht nodig voor armoede, leefomgeving, mobiliteit en of iemand bijvoorbeeld ’s nachts of overdag werkt’. Luchtkwaliteit is nog zoiets. ‘In sommige werkomgevingen wordt daar strak op gelet, maar hoe zit dat thuis? Een huisarts kan in 10 minuten tijd lastig ook nog schimmel in iemands woning bespreken. Maar zonder iets aan de woning te doen, behandel je alleen het symptoom (de klacht) en neem je niet de oorzaak weg’, aldus Hanneke, ‘en blijven mensen ziek’.

Complexe puzzel

Eigenlijk moet je de hele samenleving gezond inrichten, want alles houdt als een complexe puzzel verband. ‘Alle transities hebben uiteindelijk een relatie tot gezondheid’, vertelt Marloes. ‘Daarbij beïnvloeden alle maatschappelijke opgaven (energie, duurzaamheid, ontgroening, verstedelijking etc.) van dit moment vooral de meest kwetsbare groepen – en dat heeft ook zijn weerslag op hun gezondheid. We moeten dus zorgen dat een gezonde leefstijl en leefomgeving toegankelijk zijn voor de groeiende groep kwetsbare mensen.’

Omdat het zo’n veelomvattende opgave is, waarin veel partijen (van overheid tot bedrijf tot burger) zullen moeten samenwerken, is TNO bij uitstek een organisatie om deze transitie te sturen. ‘In onze systeemaanpak betrekken we veel externe organisaties’, zegt Hanneke, ‘zo weet de overheid ons op dit onderwerp ook steeds vaker te vinden’. Het ministerie van VWS heeft aan TNO gevraagd om samen met partners te verkennen hoe leefstijl de komende jaren in de zorg kan worden geïmplementeerd.

Werk aan de winkel

‘De afgelopen jaren zijn gezondheidsverschillen onder burgers in Nederland alleen maar groter geworden, dus er is nog genoeg werk aan de winkel’, stelt Marloes. ‘We hopen over twee tot drie jaar beter zicht te hebben op de relatie tussen mens, gedrag én omgeving die chronische ziekten kunnen verklaren en terugdringen. We hebben dan knoppen waaraan we met partners kunnen gaan draaien’. Technologie speelt daarin een belangrijke rol. Hanneke: ‘Bijvoorbeeld slimme sensoren die helpen om gezondheid in lichaam en leefomgeving te meten, maar ook een digitale technieken die data uit verschillende bronnen kunnen combineren met respect voor privacy en patiënten kunnen ondersteunen met hun gezondheid’.

Waar gaat dat in 2030 toe leiden? Volgens Sandra Eikhout, market director van TNO Healthy Living, heeft het een geweldige impact als we het aantal leefstijlgerelateerde ziektes kunnen halveren. Sandra: ‘Naast het voorkomen van menselijk leed leidt het tot minder uitgaven voor deze ziekten in de zorg. Belangrijker nog is dat mensen gezonder leven, wat ze beter inzetbaar maakt voor de maatschappij. Essentieel voor iemands zingeving én omdat de arbeidsmarkt door de vergrijzing nog steeds krap zal zijn, willen we dat iedereen kan blijven meedoen. Zeker als we van de grote transities een succes willen maken’.

TNO is altijd op zoek naar mensen die grenzen durven te verleggen, die durven te dromen over een toekomst waarin bijvoorbeeld het aantal leefstijlgerelateerde ziektes gehalveerd is. We zoeken slimmerikken en alleskunners die in staat zijn om de wetenschap toepasbaar te maken, die alle vernieuwende technologische ontwikkelingen kunnen inzetten om de wereld gezonder te maken. Dit is het moment om jouw talent en jouw ambitie in te zetten bij TNO.