Succesvol nieuwe technologie implementeren? Zo doe je dat

1. Selecteer de juiste technologische oplossing

2. Bepaal de impact van de technologie

3. Gebruik de Technology Impact Methode (TIM)

4. Zorg voor ontwikkelmogelijkheden

Ondernemers en managers focussen vaak vooral op de manier waarop technologie de organisatie vooruithelpt. Toch is het volgens Van der Torre ook heel belangrijk dat het de taken en arbeidsomstandigheden van medewerkers positief beïnvloedt. ‘‘Het werk moet leuk en uitdagend blijven, en het is belangrijk dat je medewerkers autonomie ervaren. Dat is zeker belangrijk in deze tijd waarin het lastig is om personeel te vinden’’, legt Van der Torre uit.

Tip 1: Selecteer de juiste technologische oplossing

Ga je voor kunstmatige intelligentie, robotisering of toch business intelligence? De keuze voor een technologie moet passen bij je organisatie. Daarom is het slim om medewerkers vanaf het begin bij deze keuze te betrekken. Van der Torre legt uit dat zij vaak veel te laat worden aangehaakt. ‘‘Als ze pas bij de implementatie worden geïnformeerd, loop je het risico dat de oplossing niet aansluit bij de situatie op de werkvloer.’’

Een groot voordeel van het vroeg betrekken van medewerkers, is dat ze zich veel meer verantwoordelijk voelen voor een succesvolle implementatie van de technologie. ‘‘Je kunt een open oproep doen, maar ook mensen actief betrekken om mee te denken’’, legt Van der Torre uit.

Tip 2: Bepaal de impact van de technologie

Het inzetten van een nieuwe technologie brengt altijd veranderingen met zich mee op de werkvloer. Bedrijven brengen vaak wel in kaart wat de technologie betekent voor hun producten, diensten en werkprocessen, maar er wordt minder aandacht besteed aan de impact op medewerkers. ‘‘Er wordt wel gekeken naar veiligheid, maar niet of medewerkers wel een gevarieerd takenpakket houden, en zelfstandig en autonoom kunnen werken. Ook dat moet je meewegen in de business case voor de aanschaf van een nieuwe technologie,’’ vertelt Van der Torre.

Daarom is het noodzakelijk om een impact assessment uit te voeren. Hiermee kun je evalueren welke invloed de technologie exact heeft op de dagelijkse realiteit. Van der Torre legt uit: ‘‘Er komen allerlei interessante innovaties op ons af die mooie kansen bieden, maar als bedrijf moet je wel weten wat dit precies betekent voor je organisatie.’’

Let op: de impact assessment is niet alleen voor ondernemers of managers. Het is belangrijk om ook technologieleveranciers, innovatiemanagers, de HR-afdeling en medewerkers zelf te betrekken.

Tip 3: Gebruik de Technology Impact Methode (TIM)

Je kunt zo’n impact assessment natuurlijk helemaal zelf uitvoeren, maar dan loop je het risico dat je zaken over het hoofd ziet. Daarom heeft TNO de Technology Impact Methode (TIM) (pdf) ontwikkeld: een denkkader waarmee je kunt bepalen wat de impact van technologische mogelijkheden op producten en diensten, werkprocessen en medewerkers is. Hiervoor worden onder andere interviews en literatuuronderzoek gebruikt. ‘‘Ook kun je aan de andere kant van het model beginnen. Je kijkt dan waar je te weinig medewerkers hebt, om te bepalen waar je kunt automatiseren,’’ vertelt Van der Torre.

Hij vertelt hoe TNO deze methode tussen 2020 en 2021 heeft gebruikt om de impact van technologie op het werk van monteurs in de agrifood- en netwerkbeheersector te bepalen. Hieruit bleek dat data een steeds belangrijkere rol ging spelen in het onderhoud en de reparatiewerkzaamheden van de monteurs in de sector. Daarnaast bleek dat het belangrijker zou worden om nauwer samen te gaan werken met leveranciers.

TNO bracht ook aan het licht dat monteurs in de toekomst naast hun bestaande kennis ook (basis)digitale, analytische en communicatieve vaardigheden nodig zullen hebben om optimaal gebruik te kunnen maken van technologische ontwikkelingen. Dit aspect kan worden meegenomen in het opleidingsbeleid en de werving en selectie van medewerkers.

Tip 4: Zorg voor ontwikkelmogelijkheden

Nieuwe technologie zal ervoor zorgen dat functies gaan veranderen, in sommige gevallen zullen ze ook minder bevredigend worden voor medewerkers. Van der Torre illustreert dit met een voorbeeld van een logistiek bedrijf dat is overgestapt op een nieuwe manier van orderpicking. ‘‘Alle processen aan de voorkant zijn geautomatiseerd, het enige wat nog door een mens gedaan moet worden, is het verzendklaar maken van de pakketten. Dan houd je zo’n uitgeholde functie over.’’

Hij stelt dat het heel belangrijk is om als organisatie oog te hebben voor het bieden van interessant en gevarieerd werk. ‘Hierbij staan ontwikkelingsmogelijkheden centraal’, legt Van der Torre uit. ‘‘Deze zijn niet hetzelfde voor iedereen, maar iedere medewerker moet in beweging blijven. Zo ben je ook voorbereid op de komst van nieuwe technologie.’’

Dat kan bijvoorbeeld met de WEBA-tool (welzijn bij arbeid) van TNO. Volgens deze methode moet een functie volledig zijn en variatie, uitdaging en autonomie bieden. Verder mag de fysieke en mentale belasting niet te hoog mag zijn, en moet het werk sociale en functionele contactmogelijkheden bieden. ‘Als organisatie moet je bereid zijn om de functie interessanter te maken.’