Drie doorbraaktechnologieën helpen industrie verder te verduurzamen

Belangrijke krachten

Met ons onderzoek tonen we aan dat hier aanzienlijke energiebesparing en -efficientie valt te behalen. Bovendien geven innovatieve technologieën een krachtige impuls aan de Nederlandse economie. Belangrijke krachten achter deze technologische ontwikkelingen zijn onder andere Yvonne van Delft, senior projectmanager bij TNO en coördinator van het SOLIDARITY-project en Tamara Oukes onderzoeker bij TNO.

Technologieën die passen bij industrie

Binnen het project SOLIDARITY waar TNO een centrale rol heeft als onderzoeks- en coördinatiepartner hebben we met partners drie veelbelovende technologieën ontwikkeld en in verschillende pilots aangetoond dat die potentie hebben.

Onderzoeker Tamara Oukes: "Vanuit de industrie is er steeds meer belangstelling voor. We hebben in dit project met verschillende vooruitstrevende bedrijven samengewerkt. De nieuwe technologieën passen goed bij de ambities van het bedrijfsleven om de komende jaren verder te verduurzamen.

In de roadmap die we hebben opgesteld, geven we niet alleen aan welke technologieën voor een doorbraak kunnen zorgen, maar besteden we ook veel aandacht aan de sociaal-economische kant ervan. Het gaat er tenslotte om dat de bedrijven er concreet mee aan de slag gaan."

De drie doorbraaktechnologieën

De drie technologieën die in SOLIDARITY zijn ontwikkeld om droog- en ontwateringsprocessen binnen de industrie te verduurzamen:

• Pervaporatie voor ontwatering van glycol in de olie- en gasindustrie
• Elektrodialyse voor hergebruik van pekel in chemie/farma
• Drogen en ontwateren tijdens de productie van papier

Ambitieuze doelstellingen

Energie-expert Yvonne van Delft van TNO, cruciaal voor zowel de technische als de strategische aspecten van het Solidarity-project, waarbij ze zorgt voor implementatie en verspreiding van duurzame technologieën in de industrie, geeft aan: "Drogen en ontwateren kost enorm veel energie. Bedrijven hebben ons daarom gevraagd innovaties op dit gebied te ontwikkelen. Ze willen weten hoe ze dit moeten aanpakken, om het zowel technisch als bedrijfseconomisch verantwoord te kunnen doen.

Vooral de papierindustrie heeft een heel ambitieus doel om schoner en duurzamer te produceren. En we krijgen veel vragen uit de chemie en farma. In de roadmap noemen we de doelstellingen die we in 2050 bereikt moeten hebben, geven we aan welke activiteiten de komende vijftien jaar nodig zijn en wat we al in 2030 gerealiseerd willen hebben.”

Verantwoordelijkheid voor alle betrokkenen

De roadmap benadrukt de noodzaak een goede balans te vinden tussen de milieuwinst van deze technologieën voor de samenleving en wat zij betekenen voor de economie en nieuwe bedrijvigheid. Of het bedrijfsleven ze zal omarmen, hangt in sterke mate af van de verdere ontwikkeling van de technologieën, de sociaal-economische factoren en het uitwerken van een solide businesscase.

Tamara: ”Hier ligt ook een gedeelde verantwoordelijkheid voor alle betrokkenen, inclusief de overheid die kan helpen met beleid dat duurzaamheid stimuleert. Maar het initiatief zal toch vooral van de partners in dit project moeten komen.

In het consortium dat we hebben gevormd, zijn alle spelers in de keten vertegenwoordigd: industriële producenten, toeleveranciers, eindgebruikers, technologie-providers en kennisinstellingen. Gezamenlijk moeten we ervoor zorgen dat de bereidheid bij de bedrijven groeit om met de drie technologieën aan de slag te gaan.”

Samenwerking cruciaal

Volgens Yvonne komt dat proces al flink op gang. Ze is vanuit TNO tevens coördinator van de European Energy Research Alliance (EERA), waar onderzoeksinstellingen de Europese Commissie adviseren op het gebied van energietransitie. Hier staan energie-efficiënte processen, waaronder drogen en ontwateren, hoog op de agenda.

Via partners als de Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken (VNP) en papierfabrikant Huhtamaki worden de resultaten van SOLIDARITY op Europees niveau gecommuniceerd. Inmiddels is er nauwe samenwerking tussen de Europese verenigingen van de papierindustrie (Cepi) en die van de fabrikanten van warmtepompen (EHPA).

"Dat geeft een belangrijke impuls aan deze technologische ontwikkeling. Door de industrie hier in een vroeg stadium bij te betrekken, kunnen we snelheid maken. Industriële warmtepompen kunnen bijvoorbeeld restwarmte uit het productieproces hergebruiken en de energie-efficiëntie fors doen toenemen. Kennisuitwisseling tussen partijen versnelt de adoptie van deze technologieën en een gezamenlijke aanpak zorgt ervoor dat de hele waardeketen ervan profiteert. Samenwerking is cruciaal”, zegt Yvonne.