Biobased bouwen zet duurzame innovatie in beweging
Biobased bouwen is volop in beweging en dat is, gezien de grote verduurzamings- én bouwopgave, goed nieuws. Voor TNO is biobased bouwen dan ook een belangrijk speerpunt waar stevig in wordt geïnvesteerd. Om de experimenten met hout- en biobased materialen nog beter uit te kunnen voeren, staat ook een uitbreiding van het TNO Bouwlaboratorium op stapel. Aan deze zes innovaties werkt TNO op dit moment:
1. Circulaire hoogbouw in hout
Houtbouw wordt al geruime tijd toegepast, maar hoogbouw in hout is al meer bijzonder en nog steeds aan een opmars bezig. De uitdaging is om grondgebonden en gestapelde bouw te realiseren met circulair of inlands hout. TNO onderzoekt hoe deze materialen zich qua sterkte, levensduur en prijs kunnen meten met de huidige materialen die worden gebruikt.
2. Betaalbare biobased materialen
De huidige regelgeving leidt tot overdimensionering bij het gebruik van hout in dragende constructies. Meer materiaal gebruiken dan nodig leidt tot hogere kosten. Belangrijk is om allereerst te bepalen hoe sterk bepaalde constructies moeten zijn. TNO voert allerlei tests en sterkteberekeningen uit om te bepalen wat nodig is om aan alle sterkte-eisen te voldoen.
3. Biobased isolatie toepassen in bestaande bouw
Het gebruik van biobased isolatiematerialen bij nieuwbouw heeft zich inmiddels wel bewezen, maar toepassing in bestaande bouw en tegelijk zorgen voor een lange levensduur is nog wel een aandachtspunt. Met name vocht is een risicofactor waar TNO nu onderzoek naar doet. Met ‘versnelde verouderingstests’ wordt bepaald wat het effect van vocht is op de levensduur van biobased isolatiematerialen én wat daar met innovatie aan gedaan kan worden.
4. Gewassen geschikt maken voor plaatmateriaal
Er zijn al partijen die biobased plaatmaterialen produceren, maar omdat er flink opgeschaald moet worden, is er nog veel meer kennis en onderzoek nodig. TNO werkt aan het ontwikkelen en testen van plaatmaterialen en productie van 0-series die maar liefst voor 100 procent bestaan uit gewassen zoals hennep, vlas en stro. Ieder gewas heeft andere eigenschappen, dus de vraag is: wat is waarvoor geschikt en hoe kan dit rendabel geproduceerd worden?
5. Belemmeringen wegnemen
Regels zorgen voor goede en veilige gebouwen. Normen zoals de Komo-normen zijn opgesteld in een tijd dat innovatieve biobased bouwmaterialen nog niet bestonden. Dat blijkt nu in praktijk vaak een struikelblok als bijvoorbeeld bepaalde (biobased) materialen worden voorgeschreven. Door CE-markering te hanteren en te bepalen hoe innovatieve materialen hier aan kunnen voldoen, is de weg voorwaarts ingeslagen. TNO is dus niet alleen bezig om nieuwe biobased materialen te ontwikkelen, maar ook om te zorgen dat ze met vertrouwen worden toegepast.
6. Dragende constructies
Ieder gebouw staat er vol mee; grote stalen kolommen en liggers. In toenemende mate wordt hier ook hout in toegepast, maar we gaan naar een toekomst waarin dit soort constructies worden gemaakt van biocomposieten met biobased vezels en biobased lijmen. Als je bedenkt dat een hectare vezelgewas vele malen meer materiaal oplevert dan een hectare bos, dan biedt dat volop kansen.