TNO CEYAS biedt logistieke partners voorsprong met yard automation

Op het binnenterrein van de Jaarbeurs in Utrecht kijken bezoekers naar de soepele bewegingen van een trailer mover die, volledig zelfstandig en doelgericht, een trailer over een parcours beweegt. De bezoekers mogen zelf de route kiezen, waarna de techniek feilloos en volledig autonoom gehoorzaamd.

Wat de bezoekers zien is een eerste bescheiden maar overtuigende stap richting yard automation. De demonstrator van de geautomatiseerde trailer mover is een gezamenlijke ontwikkeling van TNO met consortiumpartners Verhagen Leiden en V-tron.

In de tent naast de demo spreken we Emilia Silvas, Programmamanager Safe & Efficient Mobility bij TNO en Professor aan de TU Eindhoven. “’Simple is beautiful’, en dat is precies het mooie aan CEYAS. Met dit concept laten we zien dat goede oplossingen niet altijd complex of extreem kostbaar hoeven te zijn. Deze demonstrator bestaat uit een elektrische trailer mover, de V-Move van Verhagen Leiden, die normaalgesproken handmatig wordt bediend, maar die door ons is voorzien van modulaire automated driving software. Hiermee kunnen veelvoorkomende manoeuvres met trailers op yards nu automatisch worden uitgevoerd, in plaats van door chauffeurs. Het is slechts een voorproefje van de uitgebreide toepassingsmogelijkheden van laagdrempelige yard automation voor de logistiek.”

Chauffeur slimmer inzetten

Yard automation is om meerdere redenen een thema waar de logistieke sector niet omheen kan, verwacht Silvas. “Op korte termijn dreigt in Nederland en Europa een groot chauffeurstekort. Voor repeterende, weinig geliefde chauffeurstaken, zoals het shunten op distributiecentra, zijn steeds moeilijker mensen te vinden. Met yard automation besteed je deze saaie taken uit aan de techniek, waardoor je chauffeurs effectiever kunt inzetten voor meer uitdagend werk. Bovendien biedt yard automation potentieel grote voordelen voor de efficiëntie en betrouwbaarheid van logistieke processen. Technologie is nooit ziek, heeft geen slaap nodig en kan met grote precisie en betrouwbaarheid dezelfde handelingen eindeloos repeteren.”

En yard automation geeft een nieuwe impuls aan de logistiek, verwacht Silvas. “Er zullen nieuwe functies ontstaan, met naast tele-operators ook softwareontwikkelaars en technici. Ook ontstaan er nieuwe producten en diensten, om trailer movers te beheren en te onderhouden. Ook daarvoor zijn nieuwe disciplines nodig.”

Coronacrisis was wake-up call

Maar ook op de lange termijn ziet Silvas veel voordelen van geautomatiseerde logistieke processen. “Tijdens de coronapandemie werden logistieke aanvoerlijnen ernstig verstoord, wat leidde tot lege schappen en langdurige leveringsproblemen. Deze crisis was een stevige wake-up call. Sindsdien bewegen we van traditionele, arbeidsintensieve logistieke processen naar gedecentraliseerde, geautomatiseerde oplossingen. Denk aan smart containers of andere innovatieve concepten. Uiteindelijk is het doel om de logistiek winstgevender, robuuster en duurzamer te maken. Nederland is van oudsher sterk in deze sector, maar we moeten blijven innoveren om deze voorsprong te behouden.”

TNO wil hieraan bijdragen met een geïntegreerde visie op toekomstbestendige logistiek. “We kijken altijd naar het grotere plaatje en maken daarbij optimaal gebruik van digitale oplossingen, zoals slimme datagedreven modellen en nog betere planningsalgoritmes. Een van de projecten in ons Early Research Programme voor zelf-organiserende logistiek heet ‘Samenwerkende Trucks’. Daarin kijken we of vervoerders en verladers gezamenlijk tot efficiëntere logistieke planningen kunnen komen door vervoerscapaciteit te delen. Zo reduceren ze het aantal lege kilometers, wat kosten- én emissiereducties oplevert.”

Betaalbare oplossing ontbreekt

Hoewel de voordelen van yard automation algemeen worden onderkend, ontbreekt het vooral aan betaalbare, eenvoudige oplossingen.

Aan de demonstrator die op het Jaarbeursterrein rondrijdt is ruim twee jaar gewerkt door de partners in het consortium. In de control room houdt Frank Evers de bewegingen van de V-move nauwlettend in de gaten tijdens de demo. Vanaf het begin is Evers als Technical Lead bij het CEYAS concept betrokken. “De huidige demonstrator kan zowel geautomatiseerd rijden als met behulp van een tele-operator. Deze dubbele bediening maakt de trailer mover breder inzetbaar en kostenefficiënter. Zo kunnen we toch heel veel functies automatiseren, zonder tijd en kosten te verspillen aan taken die nu nog te complex zijn om te automatiseren.”

Automatisch aankoppelen

De komende tijd gaan de partners CEYAS verder ontwikkelen, waarbij de focus ligt op de perceptie van het voertuig en het aankoppelingsproces. Frank Evers: “Belangrijk voor de veiligheid is dat de trailer mover zich bewust is van de omgeving en situatie. Ook het aan- en afkoppelen van de trailer, wat dagelijks duizenden keren gebeurt op een yard van een distributiecentrum, willen we automatiseren.”
Toch is het volgens Evers nadrukkelijk niet de bedoeling om CEYAS volledig in eigen beheer tot een kant en klaar product te ontwikkelen. “We willen deze oplossing snel dichter bij de markt brengen door te leren van de praktijk van onze partners. Zo kunnen we onze aandacht veel beter focussen op de behoeftes van de markt.”

Tech transfer

Naast verdere opschaling van de proof of concept, onderzoekt TNO nog een tweede weg richting markt. “Via ons Tech Transfer-programma kijken we of we van een interne technologie een nieuw bedrijf kunnen maken”, legt Silvas uit.

Dat is om meerdere redenen interessant. Een belangrijke afweging is dat veel partijen die met deze problematiek te maken hebben, de voorkeur geven aan een volwassen oplossing, die ze als een service kunnen afnemen en opschalen. Dat is per definitie niet de rol van TNO: wij ontwikkelen een idee, vertalen dat naar een werkend prototype, bouwen een proof of concept om aan te tonen dat het levensvatbaar is. Dan is het aan de markt om een innovatie naar volwassenheid te brengen. Maar als die bedrijven er onvoldoende zijn, kan zo’n spin-out een goed alternatief zijn.”

‘We hebben elkaar nodig’

Tegelijkertijd blijft het interessant voor partners om in dit stadium juist aan te haken bij de doorontwikkeling van het CEYAS concept. Frank Evers: “Ik hoop dat een aantal bezoekers van onze demo heeft beseft dat ze zojuist de oplossing voor hun probleem hebben gezien. Ondernemers die nu al worstelen met de personeelsbezetting van hun distributiecentrum, en de betrouwbaarheid van hun logistieke planning. Nu is de pijn al wel voelbaar, maar is er nog tijd om tot oplossingen te komen. Partijen die nu investeren in automatisering, plukken daar straks de vruchten van. Om écht tot oplossingen te komen waar de logistiek wat aan heeft, hebben we elkaar hard nodig.”

Emilia Silvas vult aan: “Daarom denken we graag mee met onze partners. Gebruik jij de trailer mover voor een heel andere toepassing, waardoor er allerlei aanpassingen nodig zijn? We prototypen extreem snel en we hebben veel ervaring met pilots en testen. Zelfs als partners hun eigen oplossing door ons willen laten valideren of verbeteren, kunnen ze bij ons terecht. Probeer ons uit zou ik zeggen.”