De Nederlandse schat aan ondergronddata: mogelijk gemaakt door de Wet Bro

Thema:
Duurzame ondergrond
26 februari 2025

Nederland heeft een van de best gekende ondergronden ter wereld, mede dankzij de Basisregistratie Ondergrond (BRO). Deze registratie is het resultaat van meer dan honderd jaar aandacht en investering in ondergrondonderzoek. De kennis over de ondergrond helpt ons bij belangrijke keuzes voor de energietransitie en de inrichting van Nederland voor infrastructuur of woningen. Het ontstaan van de Basisregistratie Ondergrond ging natuurlijk niet vanzelf. Het was een uitdaging die soms werd onderschat. We nemen je mee in een terugblik.

Uitdagingen en oplossingen

De BRO zorgt voor een georganiseerde dataverzameling en -beheer, wat essentieel is voor geavanceerde computermodellen en domeinkennis. Maar het ontwerpen, bouwen en implementeren van de BRO was een complexe uitdaging. Verschillende partijen deden onderzoek in de ondergrond en iedereen deed de verzameling en opslag van gegevens op z’n eigen manier.

De Geologische Dienst Nederland (GDN), moest zich opnieuw uitvinden, zowel organisatorisch als digitaal. Een belangrijke stap was het verkrijgen van een wettelijke basis voor de BRO, waardoor bronhouders verplicht werden om ondergronddata op een uniforme manier aan te leveren.

Samenwerking en standaardisatie

“De standaardisatie was het moeilijkste onderdeel. We moesten met de hele sector afspraken maken over hoe bijvoorbeeld een boring in het informatiemodel moet worden beschreven en geregistreerd,” vertelt Michiel van der Meulen, Hoofdgeoloog, GDN.

Meevaller hierbij was dat de GDN die uitdaging niet alleen hoefde aan te gaan. De GDN werkte nauw samen met Geonovum en andere betrokken partijen om uniforme geo-standaarden voor de ondergrond te ontwikkelen. Dit proces vereiste uitgebreide samenwerking en consensus binnen de sector. Dankzij deze inspanningen kon de GDN professionele software ontwikkelen en implementeren.

Financiering en businesscase

Een cruciale factor voor het succes van de BRO was de financiering. Martin Peersmann, programmamanager Basisregistratie Ondergrond bij de Rijksoverheid, speelde een sleutelrol in het verkrijgen van een investering van ongeveer 52 miljoen euro. Deze investering werd gerechtvaardigd door de aanzienlijke besparingen die de BRO op lange termijn zou opleveren voor grote infrastructuurprojecten.

Digitalisering en innovatie

De BRO heeft de digitalisering binnen de GDN versneld. Het aantal data-experts en ICT'ers op het hoofdkantoor in Utrecht is aanzienlijk toegenomen. De BRO bevat momenteel drie keer zoveel informatie als de 9 andere geo-basisregistraties in Nederland bij elkaar opgeteld. Deze open data is publiekelijk toegankelijk en helpt de GDN om de ondergrond steeds nauwkeuriger in beeld te brengen.

Tirza-Van-Daalen

"Je ziet momenteel heel duidelijk dat de ondergrond een cruciale factor is bij de aanpak van dossiers met een grote maatschappelijke impact."

Tirza van Daalen

Directeur Geologische Dienst Nederland, TNO

Maatschappelijke impact

De ondergronddata in de BRO is van grote waarde voor diverse maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de bouw van nieuwe woningen en de energietransitie. De GDN levert advies over de mogelijkheden van de ondergrond, zonder politieke beslissingen te beïnvloeden. Dit draagt bij aan een beter geïnformeerde publieke besluitvorming.

Tirza van Daalen directeur van GDN bij TNO vult aan:
“Je ziet momenteel heel duidelijk dat de ondergrond een cruciale factor is bij de aanpak van dossiers met een grote maatschappelijke impact. Dat komt omdat we met veel mensen in een klein land wonen en dus extra goed moeten nadenken over het gebruik van ruimte en daarbij een goed beeld moeten hebben van onze ondergrond.

De ondergrond is op veel manieren inzetbaar: als waterleverancier, warmtebron of batterij, om maar een paar toepassingen te noemen. Dat loopt allemaal door elkaar heen. Dus om dat goed op elkaar af te stemmen, heb je niet alleen veel datakennis en -kunde nodig, maar moet je de ondergrond ook goed in beeld kunnen brengen.”

Toekomstperspectief

De GDN blijft streven naar een nog gedetailleerder beeld van de ondergrond. Dit vraagt voortdurende inspanningen en samenwerking met diverse stakeholders. Het doel is om iedereen inzicht te geven in de aard van de ondergrond op specifieke locaties, wat leidt tot een betere onderbouwing van politieke en maatschappelijke beslissingen.

Laat je verder inspireren

49 resultaten, getoond 1 t/m 5

Hydrology and Reservoir Engineering

Informatietype:
Artikel
Ontdek meer over onze onderzoeksgroep die zich inzet voor o.a. waterzekerheid, duurzaam gebruik geo-energie en kritieke grondstoffen.

Nederlands Materialen Observatorium (NMO) officieel geopend

Informatietype:
Nieuws
12 februari 2025

Ondergrondse technologische toepassingen

Informatietype:
Artikel

Tijdmakers in beeld: Wilfred Visser over data uit de ondergrond

Informatietype:
Insight
20 december 2024

Nieuwe boortechnologieën om de warmtetransitie te versnellen

Informatietype:
Webinar
2 december 2024
1 aflevering