Toegankelijke mentale steun voor kinderen wereldwijd

In Nour's World leren kinderen van 4 tot 8 jaar met behulp van konijn Nour op een speelse manier strategieën voor emotieregulatie en communicatie. Het is een hybride programma, met digitale en fysieke elementen, dat de kinderen in de klas en op het schoolplein onder begeleiding van hun leerkracht doorlopen. De samenwerking tussen TNO en Thaki, een stichting gericht op digitaal onderwijs, gevestigd in Nederland en werkend in Libanon en andere landen in het Midden-Oosten en Noord Afrika, resulteerde in een programma met een stevige wetenschappelijke basis én goede culturele aansluiting en implementatie.

Steun waar het nodig is

De behoefte aan dit soort sociaal-emotionele ondersteuning is groot. Wereldwijd groeien miljoenen kinderen op in gebieden waar trauma, armoede en onzekerheid het dagelijks leven bepalen. "Er is in dat soort situaties natuurlijk behoefte aan therapie, zeker bij acute trauma's” , vertelt Remy Vink, socioloog en senior onderzoeker bij TNO en projectleider bij Nour's World. “Maar er is ook grote behoefte aan een programma als het onze: licht, gemakkelijk te implementeren en zonder dat er specifieke training nodig is". Ze voegt toe: “Elke leerkracht, elke volwassene kan ermee aan de slag. We kunnen zo meer kinderen bereiken dan één therapeut in zijn eentje ooit zou kunnen."

Van tastbare knuffel tot digitale vriend

Nour's World begint tastbaar, met het maken van een eigen knuffel. "Door een knuffel als gesprekspartner te gebruiken, durven ook verlegen kinderen makkelijker te praten," legt Rudayna Abdo, oprichter en CEO van Thaki, uit. De zelfgemaakte knuffel, die kinderen kunnen maken van een oude sok of ander zacht materiaal, vormt een brug tussen de dagelijkse realiteit van het kind en de digitale wereld van Nour het konijn.

Het konijn Nour, Arabisch voor 'licht', neemt kinderen mee op verschillende avonturen, die allerlei emoties oproepen bij het konijn. Soms wordt Nour bijvoorbeeld geplaagd door anderen of moet hij door een eng donker bos. Kinderen leven mee met Nour en leren via deze verhalen en activiteiten, praktische strategieën om met hun emoties om te gaan. De digitale app begeleidt zowel kinderen als leerkrachten door het programma en ook ouders kunnen de app gebruiken om hun kinderen thuis te ondersteunen.

Een programma op maat

De ontwikkeling van Nour's World bouwt voort op eerder succesvol werk van TNO in Zuid-Soedan. Daar ontwikkelde TNO het ‘Build your Own Buddy'-programma (BoB), dat het sociaal-emotioneel welzijn van kinderen aantoonbaar verbeterde. In samenwerking met Thaki onderging het programma een grondige culturele vertaalslag om beter aan te sluiten bij de Arabische context, en een transformatie naar een digitaal programma. De naam 'Nour' is een naam die zowel voor jongens als meisjes wordt gebruikt, zodat elk kind zich erin kan verplaatsen. De taal van het programma is klassiek Arabisch, met een neutraal accent. Want: "We hebben het nu in Libanon ontwikkeld, maar met de bedoeling dat het breder toepasbaar is in de hele Arabisch-sprekende wereld," legt Abdo uit.

Betere stemming en betere relaties

Recent onderzoek op vijf Libanese scholen met 305 deelnemende kinderen laat duidelijke resultaten zien (pdf). Systematische metingen voor en na het programma tonen significante verbeteringen in het algemeen emotioneel welzijn, gedrag en sociale interacties van de kinderen. Vooral op het gebied van gedragsproblemen, hyperactiviteit/onoplettendheid en prosociaal gedrag waren er significante positieve veranderingen te zien na afloop van het programma. De verhalen van de kinderen zelf bevestigen deze bevindingen. "Nour ging naar een andere plek om rustig te worden, dus ik heb van hem geleerd dat als ik me niet oké voel, ik ook van plek moet veranderen", vertelt een van de kinderen. En een ouder: "Mijn dochter is begonnen met zingen en dansen, zo was ze eerst niet. En als ze wakker wordt, wordt ze wakker met energie."

Ook op school rapporteren leerkrachten vooruitgang in gedrag, concentratie en sociale vaardigheden: “Ze zijn erg veranderd in hoe ze met elkaar omgaan. Vroeger pestten ze elkaar maar nu vroegen ze ons aan het einde van het jaar zelfs of ze elkaar mochten knuffelen om afscheid te nemen.” En een andere leerkracht: “Sommige van onze studenten vertelden ons dat ze eerder geen onderscheid konden maken tussen boosheid en verdriet, maar nu hun gevoelens op de juiste manier kunnen uitdrukken.”

Ook inzetbaar in gebieden met obstakels

De ontwikkeling van Nour's World in Libanon kende flinke uitdagingen. Een financiële crisis, een ernstige elektriciteitscrisis waarbij sommige gebieden maar 2 uur stroom per dag hadden, en dat boven op de bestaande vluchtelingencrisis. Dat het Nour-programma toch een succes is, komt door de toewijding van alle betrokkenen. "Iedereen op locatie in Libanon - de vluchtelingengemeenschappen, ons team, de scholen - was enorm gemotiveerd om de focus te houden en te blijven werken en lesgeven," vertelt Abdo. Vink vult aan: “Die veerkracht is ook deels te danken aan de chemie tussen onze organisaties. Beiden hebben veel passie en motivatie om dit te doen, dan kun je veel aan."

Het resultaat is een programma dat kan functioneren in gebieden met obstakels, zoals een slechte infrastructuur of beperkte trainingsmogelijkheden. Er is minimale training vereist voor leerkrachten, in principe is alleen de Nour-app genoeg. Daarnaast verstrekt Thaki indien nodig laptops aan hun partnerscholen, waarop Nour's World als offline desktop-app beschikbaar is. Zo kan het programma ook zonder stabiele internetverbinding worden doorlopen.

Wereldwijd potentieel

Het succes van Nour's World in Libanon vraagt om verdere uitbreiding. Nu de effectiviteit van het programma zich in twee verschillende regio's heeft bewezen - in Sub-Sahara-Afrika en het Midden-Oosten, ligt er nu potentieel voor implementatie in andere regio's - inclusief Nederland. Het format kan zich aanpassen aan verschillende culturele contexten, zolang de wetenschappelijke basis en effectieve kernelementen overeind blijven. Het uiteindelijke doel is om de app beschikbaar te stellen in de reguliere app-stores, waarmee het programma toegankelijk wordt voor gezinnen wereldwijd. Want ook als je opgroeit in een stabiele omgeving: grip krijgen op je emoties is een vaardigheid die iedereen kan gebruiken.