De D-score, een universele maat om wereldwijd kinderontwikkeling te meten
Het volgen van de ontwikkeling van jonge kinderen is cruciaal voor hun toekomst. Wereldwijd missen zo’n 200 miljoen kinderen hun ontwikkelingspotentieel door armoede, ondervoeding en gebrek aan onderwijs. Dit heeft niet alleen gevolgen voor hun individuele kansen, maar beïnvloedt ook de economische ontwikkeling en het welzijn van hele landen. TNO heeft met de D-score een universele maatstaf ontwikkeld om deze ontwikkeling objectief en internationaal vergelijkbaar in kaart te brengen.
Wat is een impact story?
Het kan wel vijf tot twintig jaar duren voor een (technologische) innovatie daadwerkelijk het verschil maakt. Bij TNO weten we dat maar al te goed. Zo ook dat er veel kapitaal, expertise en doorzettingsvermogen nodig is om van idee tot toepassing te komen. Dit illustreren we aan de hand van impact stories: verhalen waarin TNO’ers en samenwerkingspartners terugblikken op de ontwikkeling van (technologische) innovaties die zich na een lange aanloop op een overtuigende manier hebben bewezen.
Van idee naar wereldwijde erkenning
De D-score is een initiatief van Stef van Buuren, principal scientist bij TNO en hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Het begon met een statistisch experiment op bestaande data, wat leidde tot een universele schaal om kinderontwikkeling te meten. Ondanks het potentieel van deze methode, bleef brede erkenning lange tijd uit. Pas in 2014 kreeg Van Buuren contact met internationale experts die op zoek waren naar een gestandaardiseerde manier om de ontwikkeling van kinderen wereldwijd te meten. Dit leidde tot samenwerkingen met onder andere de WHO en de Global Child Development Group.
In 2018 werd de D-score door de WHO als veelbelovend bestempeld. Tijdens een bijeenkomst in Washington DC, waar internationale experts van onder andere Harvard, Stanford en Johns Hopkins aanwezig waren, werd geconcludeerd dat de D-score zich goed leent als wereldwijde standaard voor kinderontwikkeling. Dit gaf het project een enorme impuls.
"Ik begon met een grafiek waarin alle datapunten kriskras door elkaar stonden. Na de toepassing van het statistische model zag ik een grafiek met gelijkwaardige kromme lijnen die allemaal keurig netjes naast elkaar liepen. Dat was wel echt een eurekamoment."
Waarom de d-score?
De D-score biedt tal van toepassingen en voordelen:
Door vroegtijdig achterstanden in de ontwikkeling van kinderen te signaleren, kunnen gerichte interventies worden ingezet, zoals voorschoolse programma’s en speciale educatie.
Door een gestandaardiseerde meting kunnen landen en regio’s met elkaar vergeleken worden, wat waardevolle inzichten biedt in de invloed van omgevingsfactoren zoals armoede en toegang tot gezondheidszorg.
Overheden en gezondheidsorganisaties kunnen de D-score gebruiken om het effect van ontwikkelingsprogramma’s en interventies te meten en waar nodig bij te sturen.
De D-score kan gecombineerd worden met andere tests om ontwikkelingsstoornissen zoals autisme of ADHD eerder te signaleren en behandelen.
Metingen uit verschillende bronnen en methodes kunnen met de D-score op één schaal worden gebracht, wat internationale samenwerking en beleidsontwikkeling vergemakkelijkt.
Succesvolle internationale samenwerking
Dankzij samenwerkingen met organisaties als de WHO, Harvard en UNICEF, en financiering van onder andere de Bill & Melinda Gates Foundation en de Bernard van Leer Stichting, kon de D-score zich verder ontwikkelen. Een belangrijke stap was het verzamelen en harmoniseren van data uit elf verschillende landen, waarmee het Rasch-model – de statistische basis van de D-score – verder werd verfijnd.
Daarnaast wordt de D-score al lokaal ingezet. Zo gebruikt de gemeente Utrecht het om verschillen in kinderontwikkeling per wijk te analyseren. Dit helpt beleidsmakers bij het nemen van gerichte maatregelen om achterstanden aan te pakken en gelijke kansen te bevorderen.
Impact en toekomst
De D-score heeft de potentie om een wereldwijde standaard te worden, vergelijkbaar met de WHO-groeistandaarden uit 2006. Die standaarden maakten het mogelijk om de fysieke groei van kinderen wereldwijd te vergelijken, wat een enorme impact had op gezondheidszorg en beleid. De D-score kan een vergelijkbare rol spelen voor cognitieve en motorische ontwikkeling.
De WHO is momenteel bezig met een uitgebreide studie om normen en standaarden voor de D-score te ontwikkelen. Dit onderzoek vindt plaats in twaalf landen en zal de acceptatie en implementatie verder versnellen. Met een betrouwbare en universele maatstaf kunnen ontwikkelingsachterstanden wereldwijd beter in kaart worden gebracht en aangepakt. Dit draagt bij aan een eerlijke start voor miljoenen kinderen, wat niet alleen hun individuele kansen vergroot, maar ook bijdraagt aan een gezondere en welvarendere samenleving.
Impact
Met de D-score heeft TNO een innovatieve en maatschappelijk impactvolle methode ontwikkeld die wereldwijd bijdraagt aan een betere toekomst voor kinderen. Dit onderwerp is onderdeel van een impact story.
Maak kennis met onze expert
Neem contact met ons op
-
Iris Eekhout
Functie:PhD, StatisticusIk ben statisticus bij de afdeling Healthy Living & Work, waar ik innovatief onderzoek doe naar methodologische, statistische en maatschappelijke onderwerpen. Mijn focus ligt op innovatieve metingen voor de vroege ontwikkeling (D-score), efficiënte meetoplossingen zoals adaptieve tests, en dynamische webapplicaties om (statistische) informatie inzichtelijk te maken. Daarnaast analyseer ik betrouwbaarheid en overeenstemming tussen beoordelaars, pas ik multipele imputatie toe om met missing data om te gaan en doe ik longitudinale en multilevel analyses.
-
Standplaats:Leiden - Sylviusweg
-
E-mail:E-mail Iris
-
-
Yvette Fleming
Functie:Senior Business Developer-
Standplaats:Leiden - Sylviusweg
-
E-mail:E-mail Yvette
-
LinkedIn:Yvette op LinkedIn
-
Laat je verder inspireren
Bij meertaligheid vaakst misverstanden in bouw, landbouw en industrie
Tijdmaker in beeld: Janice Odijk over een objectief sollicitatieproces
Startkwalificatie-2-daagse Dappere Dino's en Stoere Schildpadden
Startkwalificering tot ScheidingsATLAS trainer 18 november 2025
Tijdmaker in beeld: Meike van den Eijnden over het TNO Traineeship
