Geologische Dienst Nederland brengt grondwaterkwaliteit in beeld

Thema:
Gezonde samenleving
21 september 2020

Vanaf deze week ontsluit de Geologische Dienst Nederland, onderdeel van TNO, gegevens over grondwaterkwaliteit via de webviewer ‘Grondwaterkwaliteit in Beeld’. Hiermee komt een schat aan informatie beschikbaar, die cruciaal is voor het inrichten van een duurzame watervoorziening voor burgers, industrie en landbouw.

Apparaat op een dijk waarmee bemonstering van het grondwater uit een put met filters op meerdere dieptes mogelijk is
Bemonstering van het grondwater uit een put met filters op meerdere dieptes

De monitoring van de kwaliteit van het grondwater heeft in Nederland een sterke focus op de ondiepste delen van de ondergrond (tot circa tien meter onder maaiveld), maar ook over de kwaliteit van de diepere grondwatervoorraden is veel informatie beschikbaar die vanaf nu beter wordt ontsloten.

Aardwetenschappelijke kijk op grondwaterkwaliteit

Grondwaterkwaliteit in Beeld bouwt voort op de ondergrondkartering en daaraan gerelateerd onderzoek van de GDN. Voor het eerst kan de informatie over de grondwatersamenstelling eenvoudig worden bestudeerd in relatie tot de positie in het Nederlandse landschap en de geologische formaties waarin het grondwater zich bevindt.

“Door verschillende gegevens slim in Grondwaterkwaliteit in Beeld te combineren ontstaat inzicht in grondwaterkwaliteit tot op het diepste niveau van het Nederlandse grondwater. De visualisatie van grondwaterkwaliteitsinformatie samen met de geologische opbouw werkt heel inzichtelijk. Op dit moment is vooral informatie uit het rivierengebied en Zuid-Nederland beschikbaar, waarvoor is samengewerkt met provincies en waterleidingbedrijven. De komende jaren zal de hoeveelheid data verder uitgebreid worden”, aldus Michiel van der Meulen, hoofd kartering van GDN.

"Zo kunnen analyses worden uitgevoerd over de invloed van het landgebruik en de leeftijdsopbouw van het grondwater op de samenstelling van het grondwater."

Vrij toegankelijk voor iedereen

Grondwaterkwaliteit in Beeld is toegankelijk voor iedereen. Waterleidingbedrijven kunnen de watersamenstelling in hun pompputten relateren aan grondwaterkwaliteitsgegevens uit de omgeving van de winplaats en relaties leggen met de geologische opbouw van de ondergrond.

Installateurs van bodemenergiesystemen kunnen de redoxtoestand van het grondwater van tevoren inschatten en daarmee mogelijke verstoppingsproblemen van de infiltratieputten voorkomen. En regionale en landelijke overheden kunnen de gegevens gebruiken voor het evalueren en aanwijzen van strategische watervoorraden en grondwaterreserves als uitvloeisel van de Structuurvisie Ondergrond (STRONG).

Klik op de afbeelding voor een groter formaat.

Sulfaatconcentratie in het grondwater in een geologische dwarsdoorsnede van de duinen tot de Veluwe (bron: Grondwaterkwaliteit in Beeld)
Sulfaatconcentratie in het grondwater in een geologische dwarsdoorsnede van de duinen tot de Veluwe (bron: Grondwaterkwaliteit in Beeld)

Toekomst landelijk dekkend

In Grondwaterkwaliteit in Beeld zijn gegevens over het volledig dieptebereik van het grondwater beschikbaar. Het bestand omvat gegevens uit het Nederlandse rivierengebied en de provincies Noord-Brabant en Limburg. De bedoeling is om de dataset in de komende jaren landelijk dekkend te maken.

Grondwaterkwaliteit in Beeld omvat de volgende gegevens: aluminium (Al), arseen (As), ammonium (NH4), bicarbonaat (HCO3), cadmium (Cd), chloride (Cl), elektrisch geleidingsvermogen (EGV), fosfaat (PO4), ijzer (Fe), koper (Cu), nikkel (Ni), nitraat (NO3), sulfaat (SO4) en zink (Zn).

Daarnaast is een aantal afgeleide parameters beschikbaar, zoals de kalkverzadigingsindex, het oxidatievermogen, de oxidatievermogen-klasse, de pH- en redoxklasse, het watertype en het zoutgehalte. De storymap Grondwaterkwaliteit in Beeld biedt een introductie op de tool.

Website grondwatertools vernieuwd

Tegelijk met deze ontwikkelingen heeft de GDN de presentatie van informatie over ‘Grondwaterstanden in Beeld’ op www.grondwatertools.nl vernieuwd. Zo kunnen geïnteresseerden nu nóg gemakkelijker grondwaterstanden vinden en lezen. De webtools zijn ook rechtstreeks benaderbaar via grondwaterkwaliteitinbeeld.nl en grondwaterstandeninbeeld.nl.