Hugo Denier van der Gon

Onderzoeksgebied

Mijn belangrijkste onderzoeksgebied betreft de antropogene uitstoot van broeikasgassen en luchtvervuilende stoffen die de samenstelling van de atmosfeer wijzigen, met als gevolg klimaatverandering en een nadelige invloed op de gezondheid. Nauwkeurige gegevens over emissies zijn essentieel voor verschillende doelstellingen: om met behulp van luchtkwaliteits- en klimaatmodellen haalbare beheersingsmaatregelen te kunnen bepalen die de nadelige gevolgen voor de luchtkwaliteit en het klimaat verminderen, om het succes van geïmplementeerd beleid te kunnen volgen en om toekomstige gevolgen te kunnen inschatten. Op het gebied van klimaatverandering richt ik me specifiek op methaan en koolstofdioxide, en dan met name het innovatieve gebruik van satellietgegevens. Op het gebied van luchtkwaliteit kijk ik vooral naar de uitstoot van fijnstof. Dit zijn grensoverschrijdende milieuproblemen die niet kunnen worden opgelost door afzonderlijke landen. Waar mogelijk stimuleer en versterk ik Europese en wereldwijde samenwerking. Dit doe ik binnen Europese onderzoeksprojecten en als lid van het stuurcomité van het Global Emissions InitiAtive (GEIA).

Recente resultaten

Ik coördineer het emissieproject van de Copernicus Atmosphere Monitoring Service en geef leiding aan werkpakketten met betrekking tot emissies binnen een groot aantal Europese onderzoeksprojecten. We leveren high-resolution rastergegevens over emissies aan alle luchtkwaliteitsmodelleringsteams in Europa. De ontwikkelde 'bottom-up'-expertise over emissies wordt samengevoegd en geverifieerd met nieuwe aardobservatiegegevens. In het door de NWO gefinancierde project Gas leaks from Space (GALES), dat wordt uitgevoerd in samenwerking met SRON en de VU, kwantificeerden we afwijkende methaanuitstoot door olie- en gaslekkages (in de VS) of kolenmijnen in Australië met behulp van methaangegevens van TROPOMI om te laten zien waar lekkages van dit schadelijke broeikasgas efficiënt kunnen worden beperkt. Op metingen gebaseerde schattingen van de broeikasgasuitstoot zullen een sleutelrol spelen bij het akkoord van Parijs. Mijn werk en team spelen een belangrijke rol bij de voorbereiding voor de geplande Europese CO2-emissiemonitoring en -verificatiecapaciteit (CO2 MVS) op basis van satellietwaarnemingen, onder andere door advies te geven in de CO2-projectgroep van de Europese commissie. Monitoring ter plaatse, met name in stedelijke gebieden, moet verder worden ontwikkeld, en ik coördineer de op observaties gebaseerde broeikasgasmonitoring rond Rotterdam als onderdeel van het door NWO gefinancierde Ruisdael-observatorium, waar we nu drie stations in gebruik hebben. Een belangrijk resultaat van mijn onderzoek naar fijnstof in samenwerking met verschillende Europese collega's is de geleidelijk acceptatie binnen heel Europa dat het stoken van hout in huishoudens een belangrijke bron van fijnstofuitstoot is. Sinds 2015 hebben veel landen hun methoden voor het inschatten van uitstoot aangepast op basis van onze resultaten, waaronder ook Nederland. Om een dergelijke impact te realiseren, zijn een constante dialoog en bijdrage aan beleidsondersteunende organen zoals het EMEP (Europees monitoring- en evaluatieprogramma) van het grootste belang.

Begeleiding van promovendi

• Hossein Maazallahi (Horizon 2020 Marie Sklodowska-Curie-programma) samen met promotor prof. Thomas Roeckmann (UU).
• Gijs Leguijt (SRON/TNO) samen met promotor prof. Ilse Aben (SRON/VU)

Belangrijkste publicaties

• G. Janssens-Maenhout, B. Pinty, M. Dowell, H. Zunker, E. Andersson, G. Balsamo, J.-L. Bézy, T. Brunhes, H. Bösch, B. Bojkov, D. Brunner, M. Buchwitz, D. Crisp, P. Ciais, P. Counet, D. Dee, H. Denier van der Gon, H. Dolman, ….& P. Veefkind (2020). Towards an operational anthropogenic CO2 emissions monitoring and verification support capacity. Bulletin of the American Meteorological Society, https://doi.org/10.1175/BAMS-D-19-0017.1 (2020).
• Pandey, S., R. Gautam, S. Houweling, H. Denier van der Gon, P. Sadavarte, T. Borsdorff, O. Hasekamp, J. Landgraf, P. Tol, T. van Kempen, R. Hoogeveen, R. van Hees, S. P. Hamburg, J. D. Maasakkers and I. Aben: Satellite Observations Reveal Extreme Methane Leakage from a Natural Gas Well Blowout, PNAS, 116, 26376-26381; https://doi.org/10.1073/pnas.1908712116, 2019
• Denier van der Gon, H. A. C., Bergström, R., Fountoukis, C., Johansson, C., Pandis, S. N., Simpson, D., and Visschedijk, A. J. H.: Particulate emissions from residential wood combustion in Europe – revised estimates and an evaluation, Atmos. Chem. Phys., 15, 6503-6519, doi:10.5194/acp-15-6503-2015, 2015.
• Granier, C. ,Bessagnet, B., ,Bond, T., ,D’Angiola, A., Denier van der Gon, H., ,….& van Vuuren, D., Evolution of anthropogenic and biomass burning emissions at global and regional scales during the 1980-2010 period, Climatic Change, 109, 163-190, DOI: 10.1007/s10584-011-0154-1, 2011