Joanne Donkers

‘Bij Metabolic Health Research werken we aan het verbeteren van onderzoek naar de effectiviteit en veiligheid van interventies met medicijnen of voeding. Mijn team is gespecialiseerd in humane celbiologie. We werken met ex-vivo orgaanmodellen om te onderzoeken hoe organen zoals de darm en lever medicijnen en voeding opnemen en hoe ze deze verwerken.

Ik heb mijn PhD gedaan in het AMC op de afdeling gastro-enterologie en hepatologie. Daar onderzocht ik hoe galzoutopname door de lever geblokkeerd kan worden en hoe hiermee de stofwisseling te beïnvloeden is, wat tot een nieuwe behandeling van obesitas en diabetes type 2 kan leiden. Het onderzoek dat ik bij TNO doe raakt hieraan, maar is veel breder.’

Intestinal Explant Barrier Chip

‘75 procent van ons onderzoek doen we in opdracht van of in samenwerking met de industrie, de rest is eigen research. We hebben hier bijvoorbeeld organ-on-a-chip technologie ontwikkeld

waarmee we darmweefsel buiten het lichaam in leven kunnen houden. Zo kunnen we we medicijnen of voedselingrediënten levensecht testen en ziekteprocessen onderzoeken. We gebruiken ons Intestinal Explant Barrier Chip-model om met de industrie studies te doen naar het verbeteren van de darmgezondheid.

Ondertussen onderzoeken we wat we nog meer kunnen doen met het model, samen met onze collega’s van Microbiology & Systems Biology en de industrie. Er is behoefte aan een model waarmee host-microbioom-interactie, waaronder de immuunrespons, te voorspellen is. Hier krijgen we steeds meer opdrachten voor binnen.

Daarnaast werk ik aan een set-up waarmee we het grensvlak tussen de zuurstofloze omgeving aan de binnenkant van de darm en de zuurstofrijke omgeving aan de kant van de bloedvaten kunnen nabootsen in het lab. Op deze uitdagende technologie hebben we een patentaanvraag lopen.’

Afwisseling

‘Binnen ons team ben ik vooral bij het onderzoeksproces betrokken. Ik maak plannen, maak berekeningen, werk de resultaten uit en communiceer ze. Ook bedenk ik vervolgonderzoek. Ik zou graag nog meer de verbinding zoeken met andere afdelingen of externe onderzoekers om nog meer toepassingen te bedenken. Nu richt ik me vooral op het effect van voedselingrediënten en medicijnen op (darm)gezondheid, maar je kunt ook denken aan de opname van gifstoffen of microplastics.’

Personalized medicine

‘Ik vind het belangrijk dat mijn werk maatschappelijke impact heeft. Daarom ben ik bij TNO gaan werken. Ons onderzoek leidt tot nieuwe inzichten voor de voedingsindustrie en medicijnontwikkeling. Door onze samenwerking met bedrijven krijgen die wetenschappelijke inzichten ook meteen een toepassing.

Het moet in de toekomst bijvoorbeeld mogelijk zijn om op basis van iemands darmweefsel te voorspellen welk medicijn en welke voeding het beste bij hem passen. Personalized medicine, daar willen we naartoe. Met de Intestinal Explant Barrier Chip komen we stapje voor stapje dichterbij.’