Jurrit Bergsma

Er is nog een lange weg te gaan voordat alle zeevaart, binnenvaart en havens klimaatneutraal zijn. Er spelen grote belangen in deze internationaal georiënteerde sector en lang niet overal is de wens om te verduurzamen even sterk. Bij TNO willen we het verduurzamingsproces versnellen.

We doen onderzoek naar circulariteit, slimme logistiek, zuinige motoren en alternatieve brandstoffen om de maritieme sector te laten zien wat er mogelijk is. We hebben in Nederland in principe alle kennis, kunde, mensen en stakeholders om een internationale voortrekkersrol te spelen.

Groene business case

De maritieme sector draait nog op fossiele energie. Veel schepen varen op stookolie en hebben een hoge CO2-uitstoot. Met de technologie van nu kunnen we hier verbetering in brengen, bijvoorbeeld door op methanol te gaan varen. Nog meer winst is te behalen met fuel cell-technologie, waarbij een brandstofcel op waterstof via een elektromotor de schroef aandrijft.

Er is echter nog veel onzekerheid over de energiedrager van de toekomst en wat de impact hiervan is aan boord en in de havens. Dit heeft effect op de groene business case, omdat onzekerheid bijna altijd extra kosten betekent. Om deze situatie te doorbreken doen we pilots op slimme plekken om te laten zien dat de technologie werkt en wat de economische impact is, bijvoorbeeld met onderhoudsschepen van offshore windparken. Uiteindelijk is het doel om zo snel mogelijk de groene businesscases te realiseren, en daarmee de sector en haar klanten te overtuigen dat verduurzaming geen optie is maar een vanzelfsprekende keuze.

Op zee gebeurt het

Er gaat de komende twintig jaar veel veranderen op de Noordzee. Waar nu nog bemande zeeschepen voor worden ingezet zullen drones gaan vliegen, bijvoorbeeld voor surveillance en onderhoud van infrastructuur op zee, om maar iets te noemen. Het is belangrijk dat via regelgeving duidelijke en ondersteunende randvoorwaarden worden opgesteld, zodat de groene business cases snel dichterbij komen. Denk aan emissietaxatie en groene aanbestedingen.

De overheid heeft hier een belangrijke rol in. En sterke aansturing op het creëren van die randvoorwaarden is daarbij gewenst. De komende jaren zullen in de Noordzee drijvende eilanden verrijzen om te wonen en te werken, zeewierboerderijen en natuurlijk windparken, een enorme bron voor duurzame energie. Met de kennis, kunde en randvoorwaarden samen kunnen we enorme toegevoegde waarde creëren in een sector waar nu in Nederland al meer dan 260 duizend mensen werkzaam zijn.

Mammoettanker

Ik ben een zeiler van jongs af aan, en heb een sterke intrinsieke motivatie om maatschappelijk bij te dragen aan de verduurzaming. De keuze voor Maritieme Techniek aan de TU Delft en verduurzaming was daarom snel gemaakt. Ik heb veel geleerd over technologische innovatie, maar ook over hoe je mensen hierin meeneemt. Als scientist integrator bij TNO kan ik hier pas echt het verschil in maken.

De scheepvaart is te vergelijken met een mammoettanker: niet erg wendbaar, maar eenmaal op koers stomen we door. Daarom is het ontzettend belangrijk om zo snel mogelijk koers te zetten naar een duurzame scheepvaart, voor de scheepvaart zelf en wereld waarin we leven.