Stefan Bäumer

‘‘Ik zie optica echt als een enabling technology. Mijn collega’s en ik hebben heel veel optische technologieën in huis waarmee we samen met andere disciplines, zoals mechanica, elektronica en dataverwerking, complete systemen en instrumenten kunnen bouwen. We vertalen de wensen van de klant in optische functies en ten slotte in lenzen en spiegels. Optische meetprincipes werken snel, contactloos en zo nauwkeurig dat optica een logisch startpunt is; het begint dus met optica.’’

Revolutionaire oogscantechnologie

‘Een bijzonder project waaraan ik heb meegewerkt, is een handheld camera waarmee we de kwaliteit van het netvlies kunnen meten. Het instrument dat we samen met onze mechanica-collega’s hebben ontworpen is revolutionair, omdat het relatief goedkoop te produceren is en eenvoudig te bedienen, ook door niet-getraind personeel.

Het bijzondere aan de camera is bovendien dat we er niet alleen oogaandoeningen mee kunnen opsporen maar op termijn waarschijnlijk ook hart- en vaatziektes of hersenziektes waarvoor de patiënt aanleg heeft. In de verdere toekomst ga je niet alleen naar de opticien voor een oogmeting, maar hoor je van hem vervolgens ook of je hart in orde is en of je moet vrezen voor Alzheimer of Parkinson.’

Baanbrekend in de halfgeleidertechnologie

‘TNO is met haar optica-expertise behoorlijk vooraanstaand. Vooral voor de ruimtevaart hebben we mooie technologieën toepasbaar gemaakt. Denk aan satellieten die de aarde kunnen observeren en bijvoorbeeld de concentratie en verspreiding van CO₂-gassen kunnen monitoren. Ook op het gebied van halfgeleiders boeken we mooie resultaten. Mijn team werkt nauw samen met ASML, een van de belangrijkste spelers in de halfgeleiderindustrie.’

Bruggen slaan

‘Bij TNO ben ik behalve optical designer ook principal scientist. Principal scientists zijn binnen TNO medeverantwoordelijk voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën. Er is veel gaande binnen optica. Ik waak ervoor dat we de juiste technologische ontwikkelingen in gang zetten.

Maandelijks kom ik met de andere principal scientists samen om bruggen te slaan, want we kunnen elkaar versterken en samen tot baanbrekende oplossingen komen. Dat is echt uniek aan TNO. We zijn geen opticabedrijf, geen mechanicabedrijf of defensieorganisatie. Nee, wij zijn TNO en we doen het allemaal.’

Optica is hard nodig

‘De komende jaren wordt optica steeds belangrijker. Neem de halfgeleidertechnologie, waar ik me veel mee bezighoud. Chips worden steeds kleiner en energiezuiniger, dat is een mooie ontwikkeling. Meten wordt hierdoor echter een probleem, daar heb je echt optica voor nodig. Wij zijn nu al optische meetprincipes aan het testen waarmee de halfgeleiderindustrie en andere markten in de toekomst hun voordeel kunnen doen.’