Collaboratieve business modellen: een nieuw perspectief voor het vormgeven van transitieprocessen

Transitieproces

Deze veranderingen komen niet vanzelf tot stand. Goede initiatieven stranden helaas maar al te vaak zodra startsubsidies en andere vormen van ondersteuning stoppen en (markt)partijen op eigen benen verder moeten. Zo moet het bestaande systeem worden afgebouwd terwijl parallel het nieuwe systeem wordt opgebouwd, zijn er altijd veel partijen bij betrokken waarvan de belangen uiteen lopen en is de uitkomst vaak onvoorspelbaar en veranderlijk. Een transitieproces verloopt in de praktijk daarom vaak via een wispelturig en niet strak controleerbaar patroon.

Hoe werkt de methode van collaboratieve business modellen?

Met Collaboratieve Business Modellen voor Transitie werkt TNO aan de ontwikkeling van een praktische toepasbare methode om coalities van partijen te helpen met het gezamenlijk plannen en vormgeven van een transitie. In een collaboratief businessmodel worden alle stakeholders gemobiliseerd en met elkaar verbonden. Eerst formuleren alle partijen gezamenlijk een doelstelling die gebaseerd is op een evenwichtig samenspel van financiële, maatschappelijke en ecologische waarden. Vervolgens worden alle doelstellingen, afwegingen en tijdspaden gecombineerd tot een collaboratief businessmodel waarin alle betrokkenen afspraken met elkaar maken.

Floreren

Alleen als alle partijen goed gesynchroniseerde stappen zetten, kunnen ze floreren. Dat is de basis voor een transitie die gaat vliegen. Een collaboratief businessmodel zorgt ervoor dat alle partijen duidelijkheid hebben over een gemeenschappelijk doel, maximaal waardes kunnen creëren - zowel afzonderlijk als gemeenschappelijk - en dat processen en tijdspaden optimaal op elkaar zijn afgestemd. Alleen zo krijgen complexe innovaties de kans om binnen een transitie te slagen, omdat ze zijn ingebakken in de kern van hoe organisaties samenwerken.