Stikstof meten: veilig en transparant gevoelige data uitwisselen

Perspectief voor de landbouw én natuur herstellen

Om perspectief te bieden aan de landbouw en de natuur te herstellen, heeft de provincie Groningen de Adviescommissie Gebiedsgerichte Aanpak (GGA) Stikstof Liefstinghsbroek ingesteld.

De opdracht van de commissie is om een advies op te stellen voor de provincie Groningen met een gedragen pakket aan maatregelen om de mogelijke invloed van stikstof op het Natura2000-gebied Liefstinghsbroek te verminderen. Én om een toekomstbestendige positie voor de landbouw te realiseren.

Pilot 'Maatwerk met Meetwerk'

Het advies van de commissie wordt gebaseerd op extra stikstofmetingen, water- en bodemonderzoeken, gesprekken met gebiedspartners, lokale boeren en omwonenden.

Een onderdeel van deze gebiedsgerichte aanpak is de pilot ‘Maatwerk met Meetwerk’. Deze pilot bestaat uit het meten van stikstof in en rond het Liefstinghsbroek. De pilot kan na afloop eventueel als een standaard meetnet worden voortgezet.

Stikstof meten

Verdeeld over het gebied staan meetopstellingen met verschillende meetmethoden. Dit zijn deels al gevestigde technieken, deels methoden die nog in ontwikkeling zijn. Hiermee worden stalemissie en concentraties in de buitenlucht gemeten en wordt depositie gemonitord.

Zo meten we in de pilot op 11 locaties om de paar minuten de concentratie ammoniak en stikstofdioxide, met andere meetmethoden dan gebruikt in het Landelijk Luchtmeetnet.

Hoewel onze methode minder nauwkeurig is, levert het een veel fijnmaziger inzicht dan tot nu toe mogelijk was. Daarnaast meten we op 33 locaties de maandgemiddelde concentratie ammoniak.

Deze concentraties kunnen worden gekoppeld aan de emissiemetingen en depositiemonitoring. Door dit fijnmazige meten hopen we inzichtelijk te maken welke maatregelen zinvol zijn.

Stikstof data verwerken

Om verbanden te kunnen leggen is de combinatie van data van diverse meetmethoden, meteorologische data en informatie die wordt aangeleverd door ondernemers uit het gebied essentieel. Bij een dergelijk gevoelig onderwerp willen de partijen die data aanleveren zeker weten met wie ze data uitwisselen, dat de data klopt en waar de data voor gebruikt mag worden.

Een manier van werken die hier goed bij aansluit is het opzetten van data spaces. Een data space is een (meestal besloten) samenwerkingsverband waar afspraken zijn gemaakt over hoe de data wordt gedeeld en onder welke voorwaarden. Deelnemers aan een data space committeren zich aan deze regels en daarmee ontstaat een veilige en vertrouwde omgeving om data uit te wisselen.

TNO heeft een data space opgezet gebaseerd op de “International Data Spaces” (IDS) standaarden, met door TNO ontwikkelde open source componenten. In de Liefstinghsbroek-pilot werkt TNO aan de modelontwikkeling en maakt de data inzichtelijk middels een data dashboard.

Partners

Deze pilot wordt uitgevoerd in opdracht van de Provincie Groningen door OnePlanet, Zicht op Stikstof, UvA (Universiteit van Amsterdam), WUR (Wageningen University & Research)/ WLR, RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en TNO.

Samenwerken met TNO

Deze manier van werken kunnen we ook toepassen op andere onderzoeksgebieden waar het om gevoelige data gaat die door meerdere partijen moet worden beoordeeld en verwerkt. Meer informatie? Neem contact met ons op.