Adaptieve krijgsmacht

Definitie adaptieve organisatie

Spreekt men over het vergroten van de adaptiviteit van een organisatie? Dan vertaalt men dit al snel in de transitie van een robuuste, stabiele organisatie naar een flexibele, wendbare organisatie. Een organisatie die zichzelf continu kan aanpassen. Toch is dit een misverstand. Een adaptieve organisatie is juist een organisatie die beide eigenschappen in zich heeft. Die robuust weerstand biedt én flexibel meebeweegt. Deze aspecten moeten wel in de juiste verhouding aanwezig zijn, want:

• Te veel wendbaarheid en flexibiliteit zorgt voor chaos, willekeur en opportunisme.
• Te veel robuustheid zorgt voor starheid, bureaucratie en rigiditeit.

Tweebenigheid

Het vermogen van een organisatie om beide tegenstrijdige eigenschappen gelijktijdig in te zetten, noemen we tweebenigheid. Een tweebenige organisatie gaat effectief om met de spanningsvelden die bestaan tussen robuust en wendbaar. Ze benut deze optimaal.

Spanningsvelden

Binnen een organisatie zijn de spanningsvelden tussen robuust en wendbaar overal en op elk niveau aanwezig. Denk aan:

• Het inzetten van een transparante koers waarmee maatschappelijke en politieke verantwoording kan worden afgelegd enerzijds, en de realiteit dat de uitgezette koers al achterhaald is nog voor men begonnen is anderzijds.
• De pijnlijke spagaat tussen de vastomlijnde (inkoop)procedures die belangrijk zijn voor het kosteneffectief en veilig inkopen van materieel, die tegelijkertijd de flexibiliteit en snelheid van het werk voor operationele eenheden enorm vertragen.
• Bij Defensie wil men op operationeel niveau gedegen en goed op de taak afgestemde personeel en middelen inzetten, maar ook optimaal inspelen op de nieuwste (technologische) ontwikkelingen die zich in een razend tempo aandienen. Een lastige taak.

Het tweebenig vermogen

Het tweebenige vermogen betreft de (strategische) inrichting van de organisatie. Dus de strategie, processen en structuren. Maar ook hoe medewerkers binnen de organisatie kunnen omgaan met de spanningsvelden tussen robuust en wendbaar. Uit onderzoek blijkt dat een adaptieve mindset en cultuur van cruciaal belang is. Zoals het herkennen van spanningsvelden en deze kunnen omarmen. Men ziet dan de waarde van beide uitersten in en hoe deze elkaar juist versterken.

De daaropvolgende vaardigheid is het integreren van beide perspectieven tot een vernieuwend paradigma. Zo komt men tot oplossingen die de adaptiviteit op duurzame wijze vergroten. Een gemeenschappelijk doel is hierbij essentieel. Zoals een doel en koers die door de hele organisatie heen de leidraad vormen voor het handelen.

De samoerai en de ninja: onze visie

De samoerai en de ninja zijn elkaars tegenpolen. Maar een waarlijk adaptieve krijger kan niet slechts een samoerai óf een ninja zijn. Je bent pas adaptief als je het spanningsveld tussen stabiliteit enerzijds, én wendbaarheid anderzijds kunt integreren. Wij ondersteunen Defensie bij het samenbrengen van het beste van beide werelden. Zoals het versterken van haar adaptieve mindset en cultuur, het algemene doel en de systeemwereld ( de inrichting van processen en structuren) die hierop van invloed zijn.