TNO onderzoek op locatie Ypenburg

TNO is een onafhankelijke onderzoeksorganisatie die werkt aan gezamenlijke creatie van waarde in maatschappelijke en economische termen. TNO richt zich op innovaties opgedeeld in negen domeinen:

• Bouw, Infra & Maritiem: ‘Robuuste constructies en duurzaam gebruik’
• Circulaire economie en milieu: ‘Verduurzaming richting geven en versnellen’
• Defensie en veiligheid: ‘Wij zetten onze kennis en technologie in voor veiligheid’
• Energietransitie: ‘Versneld naar een duurzame energievoorziening’
• Gezond leven: ‘Gezond werken en leven bevorderen’
• Industrie: ‘Innoveren voor werkgelegenheid, welvaart en welzijn’
• Informatie & Communicatie Technologie: ‘Digitale transformatie duiden en versnellen’
• Mobiliteit & Logistiek: ‘Realiseren van leefbare en duurzame steden’
• Strategische Analyses & Beleid: ‘Complexe vraagstukken omzetten in concrete innovaties’

Doelgericht innoveren, dat is waar TNO voor staat. TNO ontwikkelt niet om de kennis, maar om de praktische toepassing. De Missie van TNO is: TNO verbindt mensen en kennis om innovaties te creëren die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn van de samenleving duurzaam versterken. Domein Defensie en Veiligheid, dat is waar TNO locatie Ypenburg onder valt.

TNO Defensie en Veiligheid zet haar kennis en technologie in om innovaties te creëren voor mensen die zich dagelijks inzetten voor onze vrede en veiligheid. We willen ons beschermd en veilig voelen in onze omgeving; thuis, op het werk, maar ook verder weg, over de landgrenzen heen. Voor die veiligheid van mens, milieu en maatschappij in Nederland en de rest van de wereld doet TNO-onderzoek. Hiervoor werkt TNO in moderne faciliteiten.

Op TNO locatie Ypenburg zijn twee afdelingen gehuisvest. Deze afdelingen voeren onderzoeken uit naar de impact van bijvoorbeeld explosiebelasting op infrastructuur, voertuigen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit gebeurt op basis van computermodellen, maar soms worden voertuigen in een speciaal uitgeruste faciliteit blootgesteld aan een belasting. Hier werken in totaal ongeveer 140 medewerkers.

Deze locatie heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt. TNO en Ypenburg  hebben samen al een lange geschiedenis.

• TNO is vanaf 1939 gesitueerd op militair vliegveld Ypenburg.
• In 1991 is TNO Protection gestart

In de loop van de jaren is de woonwijk Ypenburg om TNO heen gebouwd. In 2019 is een groot deel van de Defensie en Veiligheid werkzaamheden verhuisd van Rijswijk naar nieuwe faciliteiten op Ypenburg. Op 23 mei 2019 werden die nieuwe faciliteiten officieel geopend.

In 2025 staat het laatste gedeelte van de verhuizing gepland van de Defensie en Veiligheid werkzaamheden die nu nog in Rijswijk plaatsvinden. Deze afdeling draagt de naam CBRN Protection en er werken ongeveer 50 medewerkers.

Er wordt een nieuwe onderzoeksfaciliteit ofwel een laboratoriumgebouw gerealiseerd. In dit laboratorium  onderzoekt TNO op welke manier veiligheidsprofessionals en kritische infrastructuur beschermd kunnen worden tegen chemische en biologische dreiging. Dit laboratorium is volledig gericht op deze werkzaamheden en voldoet aan de hoogste classificaties. De afdeling die in dit lab gaat werken heet CBRN Protection.

Chemische, Biologische, Radiologische en Nucleaire (CBRN) bescherming. CBRN Protection doet onderzoek naar bescherming tegen chemische en biologische dreiging voor veiligheidsprofessionals en kritische infrastructuur. Op dit moment vinden er alleen onderzoeken plaats op het gebied van chemische en biologische bescherming. Maar de faciliteit kan ook onderzoeken doen voor bescherming tegen radiologische en nucleaire stoffen.

Binnen het aandachtsgebied Defensie en Veiligheid heeft TNO een onderzoeksafdeling van wereldklasse die zich toelegt op Chemische, Biologische, Radiologische en Nucleaire  bescherming. Hier werkt een team van ongeveer 50 experts die kunnen beschikken over onder andere een hiervoor gespecialiseerd laboratorium en geavanceerde IT infrastructuur. Het onderzoekswerk van de CBRN-expertiseafdeling van TNO omvat alle onderdelen van de beschermingsketen voor Chemische en Biologische dreiging: dreigingsanalyse, detectie, identificatie, fysieke bescherming, ontsmetting, diagnose en medische tegenmaatregelen.

TNO centraliseert alle defensieactiviteiten op drie locaties waaronder Ypenburg. De verhuizing van de afdeling CBRN van de huidige locatie in Rijswijk naar Ypenburg is de laatste stap in deze centralisatie. Het bundelen van specifieke kennis op één locatie is hierbij belangrijk.

De nieuwbouw van TNO Ypenburg komt op de plek van de voormalige landingsbaan van vliegveld Ypenburg. Deze plek is gekozen, omdat dit een open plek betreft op de locatie.

Er komt een gebouw met drie verdiepingen: kantoor verdieping, laboratorium verdieping en een verdieping voor alle installaties.

Alles wat verteld is tijdens de bijeenkomst mag gedeeld worden.

De bouw van de nieuwe onderzoeksfaciliteit is inmiddels gestart. Begin oktober (week 40) is begonnen met heien, de verwachting is dat eind oktober (week 43) het heiwerk wordt afgerond. Om de overlast in de omgeving zoveel mogelijk te beperken, wordt er op de bouwplaats tussen 07.00 en 17.00 uur gewerkt.

De nieuwe onderzoeksfaciliteit voldoet aan zeer hoge classificatie-eisen. Deze classificatie-eisen zijn belangrijk voor de medewerkers die in het gebouw werken, voor de andere TNO-medewerkers op de locatie Ypenburg, voor bezoekers en ook voor de omgeving. Het gaat hierbij om de beveiligingseisen, de veiligheidseisen en de milieueisen die worden gehanteerd.

Er worden hoogwaardige veiligheidsmaatregelen getroffen aan de laboratoria zodat de veiligheid van de omgeving is gewaarborgd. De onderzoeken die in de onderzoeksfaciliteit worden uitgevoerd, zijn daardoor niet gevaarlijk of schadelijk voor de omgeving.

TNO werkt met kleine hoeveelheden chemische strijdmiddelen. Naast chemische strijdmiddelen werkt TNO ook met chemicaliën die in reguliere industriële processen gemaakt worden. Daarnaast werkt TNO met bacteriën en virussen die mogelijk ingezet kunnen worden als biologisch strijdmiddel.

Het werk bestaat gedeeltelijk uit bureauwerk en gedeeltelijk uit laboratorium werk. In principe werkt TNO in het laboratorium zoveel mogelijk met simulanten. Dit zijn stoffen die geen schadelijk effect kunnen hebben. Als we met gevaarlijke stoffen werken zijn het altijd kleine hoeveelheden die alleen nodig zijn voor het wetenschappelijke werk.

Het uitgangspunt van TNO is een goede buur te zijn en de omgeving niet tot last te zijn. Mochten er klachten zijn vanuit de omgeving dan gaan we met elkaar in gesprek.

Dit gebouw wordt voorzien van grote technische installaties welke inpandig worden geplaatst, waardoor de geluidsproductie van de installaties voor de omgeving waarschijnlijk niet hoorbaar zal zijn. TNO moet voldoen aan de normen die hiervoor gelden vanuit de milieuvergunning.

De onderzoeken hebben geen versterkende werking op elkaar. Veiligheid voor medewerkers en omwonenden is één van de belangrijke uitgangspunten van de locatie. Deze onderzoeken hebben jaren lang veilig naast elkaar plaats gevonden op locatie Rijswijk. De situatie die nu ontstaat waarbij de verschillende onderzoeken weer bij elkaar komen op Ypenburg is bekend en vertrouwd voor TNO.

Op het TNO terrein is ruimte voor parkeerplaatsen voor medewerkers en bezoekers. Er wordt niet geparkeerd in de omgeving waardoor de uitbreiding met een nieuw laboratoriumgebouw daarmee geen parkeerdruk vormt vanuit TNO voor de buurt.

Ondanks alle veiligheidsmaatregelen blijft ons werk mensenwerk. Juist om die reden worden mensen goed opgeleid. TNO medewerkers zijn zich er van bewust dat hun eigen handelen van directe invloed kan zijn op veiligheid. Daarom zijn alle procedures erg strikt en wordt er nooit alleen gewerkt. CBRN werkt conform de ISO17025, en ondergaat regelmatig inspecties en audits. Medewerkers volgen daarnaast trainingen en periodiek vinden oefeningen plaats.

Deze trainingen zijn onder andere gericht op de gebieden veiligheid op de werkplek, brandbestrijding en beveiligingsbewustzijn. De oefeningen zijn met onder andere de TNO bedrijfshulpverlening en de lokale crisisteams. Zij staan ook in nauw contact met instanties, zoals politie en brandweer.

Er is een crisisteam dat verantwoordelijk is voor de wijze waarop de buitenwereld ingelicht wordt. Dit is in de meeste gevallen via de woordvoeder / persvoorlichter.

Bepaalde stoffen komen via een speciaal transport, dit wordt gedaan volgens strikte regelgeving die ook wordt Een groot deel van de stoffen voor de onderzoeken worden door CBRN zelf gemaakt. Dit gaat om zeer kleine hoeveelheden. Er zijn nooit meer stoffen aanwezig dan noodzakelijk voor het onderzoek. Het aantal transportbewegingen is hiermee minimaal.

De locatie voor de nieuwbouw is zeer zorgvuldig gekozen. De locatie op het terrein is een open plek. Er moeten 22 bomen worden verplaatst / vervangen op het TNO-terrein. Het gaat hierbij om jonge aanplant.

Het terrein is geheel in eigendom en beheer van TNO. Het terrein bestaat voor een groot deel uit bos, waterpartijen en extensief gras. Op het terrein is een restant van de taxibaan van een vliegveld aanwezig, deze plek wordt gebruikt voor de nieuwbouw.

Er wordt een nieuw laboratorium geplaatst en daarnaast wordt de milieustraat (afvalstraat) uitgebreid. In de milieustraat wordt afval van de onderzoeken onder geconditioneerde en beveiligde omstandigheden  opgeslagen, totdat het door gespecialiseerde bedrijven wordt opgehaald. Tevens worden er extra parkeerplekken gerealiseerd voor medewerkers en bezoekers van TNO.

Op het terrein zijn reeën aanwezig. Een onderzoek vindt plaats om in kaart te brengen of er beschermde plant- en diersoorten aanwezig zijn. Dit onderzoek is gestart in augustus 2021 en duurt een heel jaar tot en met juli 2022. Als er beschermde plant- en diersoorten aanwezig zijn, wordt in dat onderzoek ook aangegeven welke maatregelen TNO moet nemen.

De reeën blijven vrij rondlopen op het terrein. Met een sluis bij de toegang voorkomen we dat reeën ontsnappen.

De nieuwbouwplannen voldoen aan de Flora- en faunawet.  Zoals de overheid voorschrijft wordt in kaart gebracht of er beschermde flora en fauna zijn en zo ja, welke beschermende maatregelen  moeten worden genomen.

TNO wil 22 bomen verwijderen/verplaatsen. Dit om ruimte te maken voor de nieuwbouw. De vergunningsaanvraag daarvoor is 3 augustus 2022 ingediend.
In het veld is beoordeeld of de bomen eventueel verplant kunnen worden. Dit is beoordeeld op basis van conditie, grootte en soort. Dit resulteert in het verplanten van 15 bomen en het kappen van 7 bomen. TNO is voornemens om elke boom binnen het eigen terrein te compenseren, ook als deze niet vergunningsplichtig zijn. Het aantal bomen op het terrein zal hierdoor hetzelfde blijven.

Het flora- en faunarapport is een vertrouwelijk rapport vanwege de foto’s en plattegronden die in het rapport zijn opgenomen. Het rapport is als onderdeel van de bouwaanvraag ingediend. Het rapport is opgesteld door een onafhankelijk ecologisch adviesbureau dat hiervoor over een heel jaar onderzoek heeft gedaan op de locatie.

Momenteel wordt er gewerkt aan het ontwerp. Het ontwerptraject duurt tot en met eind 2022.

In 2023 wordt gestart met de bouwwerkzaamheden.

De bouw is naar verwachting gereed in 2024. Daarna wordt het gebouw ingericht. Ingebruikname van het gebouw door medewerkers wordt verwacht begin 2025.

Op 15 september 2022 is de aanvraag voor een omgevingsvergunning Bouwen (de bouwvergunning) voor de nieuwbouw van het nieuwe laboratorium van CBRN door TNO ingediend bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). De aanvraag betreft de nieuwbouw van een laboratorium met kantoren. Het gebouw bestaat uit drie bouwlagen waarvan de bovenste bouwlaag met name techniekruimtes betreft. De ILT zal over de aanvraag advies vragen aan de gemeente Den Haag.

Door de aard van de onderzoeken die hier plaatsvinden is het belangrijk om te weten dat er alleen mensen toegang hebben tot het terrein die hier iets te zoeken hebben. Dit is een randvoorwaarde om de onderzoeken voor Defensie te mogen uitvoeren.

De vergunningen volgen de hiervoor gebruikelijke procedures met mogelijkheden tot inspraak. De milieuvergunning zal vanwege zijn vertrouwelijkheid niet ter inzage liggen.

De milieuvergunning is gerubriceerd als staatsgeheim-confidentieel. Op basis daarvan kan de milieuvergunning niet ter inzage worden gelegd. De rubricering heeft te maken met de aard van de werkzaamheden die plaatsvinden op de locatie.

De ILT is de formele vergunningverlener en vraagt de gemeente om advies bij de toetsing van de bouwaanvraag. De Gemeente Den Haag toetst de bouwaanvraag en geeft vervolgens haar advies (inclusief eventuele voorstellen voor voorschriften) aan de ILT die vervolgens over de bouwvergunning beslist.

Ook hierin zal TNO volledig aan de regelgeving moeten voldoen. Tegenwoordig zijn er regels die samengevat worden als Bijna Energie Neutrale Gebouwen (BENG). Het nieuwe gebouw voldoet aan deze zogenaamde BENG eisen.

Het TNO Ypenburg terrein is reeds voorzien van een Warmte Koude Opslag (WKO) installatie. Deze installatie zal verder worden uitgebreid om zo ook het nieuwe gebouw van warmte en koeling te kunnen voorzien. Naast het gebruik van een WKO installatie wordt ook gebruik gemaakt van zonnepanelen. Deze worden op het dak geplaatst van het nieuwe gebouw.